భారతదేశ చరిత్రలో స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలు, న్యాయవాది, సామాజిక కార్యకర్త, రాజకీయ నాయకురాలు మరియు మహిళా సాధికారతకు కృషి చేసిన అసాధారణ వ్యక్తిగా ప్రసిద్ధి చెందారు. ఆమె భారత రాజ్యాంగ సభ సభ్యురాలిగా, భారత ప్రణాళికా సంఘం సభ్యురాలిగా, ఆంధ్ర మహిళా సభ వ్యవస్థాపకురాలిగా మరియు కేంద్ర సాంఘిక సంక్షేమ బోర్డు చైర్‌పర్సన్‌గా బహుముఖ పాత్రలు నిర్వహించారు. దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్ గారి జయంతి జ్ఞాపకం!

    🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿

దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్ గారి  జీవితం స్త్రీల సాధికారత, సామాజిక సంస్కరణలు మరియు దేశ సేవకు అంకితమైన 

ఒక అద్భుత కథ. ఆమె 116వ జయంతి సందర్భంగా, ఆమె జీవిత విశేషాలను వివరించే ఈ ప్రత్యేక వ్యాసం ఆమె స్ఫూర్తిదాయకమైన జీవన యాత్రను గుర్తు చేస్తుంది.

◾బాల్యం మరియు విద్య.....

దుర్గాబాయి 1909 జూలై 15న ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని రాజమండ్రిలో ఒక సంపన్న తెలుగు కుటుంబంలో జన్మించారు. ఆమె తల్లిదండ్రులు సామాజిక సంస్కరణలు మరియు విద్యకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చే వారు. చిన్న వయస్సులోనే ఆమెలో స్వాతంత్ర్య ఆకాంక్ష మరియు సామాజిక న్యాయం పట్ల అభిరుచి కనిపించాయి. ఆమె విశాఖపట్నంలోని ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయంలో చరిత్ర మరియు రాజనీతి శాస్త్రంలో పట్టభద్రులై, తర్వాత మద్రాస్ విశ్వవిద్యాలయంలో న్యాయశాస్త్రం (లా) చదివారు. ఈ విద్య ఆమెను ఒక నిష్ణాత న్యాయవాదిగా మరియు సామాజిక కార్యకర్తగా తీర్చిదిద్దింది.

◾స్వాతంత్ర్య సమరంలో పాత్ర......

దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్ భారత స్వాతంత్ర్య సమరంలో చురుకైన పాత్ర పోషించారు. గాంధీజీ సిద్ధాంతాల ఆధారంగా ఆమె సత్యాగ్రహ ఉద్యమంలో పాల్గొన్నారు. ఆమె ఉప్పు సత్యాగ్రహంలో చురుకుగా పాల్గొని, స్వదేశీ ఉద్యమాన్ని ప్రోత్సహించారు. ఆమె ధైర్యం మరియు నిబద్ధత ఆమెను యువతకు స్ఫూర్తిగా నిలిపాయి. ఆమె అనేక సందర్భాలలో జైలు శిక్ష అనుభవించినప్పటికీ, ఆమె స్వాతంత్ర్య ఆకాంక్ష ఏమాత్రం తగ్గలేదు.

◾ ఆంధ్ర మహిళా సభ స్థాపన.....

మహిళల సాధికారత మరియు విద్య కోసం దుర్గాబాయి 1937లో ఆంధ్ర మహిళా సభను స్థాపించారు. ఈ సంస్థ మహిళలకు విద్య, వృత్తి శిక్షణ, ఆరోగ్య సంరక్షణ మరియు సామాజిక సంక్షేమ కార్యక్రమాలను అందించడంలో కీలక పాత్ర పోషించింది. ఈ సంస్థ ద్వారా ఆమె అనేక మహిళలకు ఆర్థిక స్వావలంబన మరియు సామాజిక గౌరవం పొందేందుకు మార్గం సుగమం చేశారు. ఈ సంస్థ ఆమె దూరదృష్టి మరియు సామాజిక న్యాయం పట్ల నిబద్ధతకు నిదర్శనంగా నిలిచింది.

◾రాజ్యాంగ సభలో ఆమె పాత్ర......

1946లో దుర్గాబాయి భారత రాజ్యాంగ సభ సభ్యురాలిగా ఎన్నికైనారు. రాజ్యాంగ నిర్మాణంలో ఆమె మహిళల హక్కులు, సామాజిక సమానత్వం మరియు ఆర్థిక న్యాయంపై గట్టిగా పోరాడారు. ఆమె వాదనలు మరియు సలహాలు రాజ్యాంగంలో మహిళలకు సమాన హక్కులు మరియు అవకాశాలను కల్పించే నిబంధనలను చేర్చడంలో సహాయపడ్డాయి. ఆమె సామాజిక సంస్కరణలు మరియు మహిళల ఉన్నతికి సంబంధించిన అంశాలపై రాజ్యాంగ సభలో గళమెత్తారు.

◾కేంద్ర సాంఘిక సంక్షేమ బోర్డు మరియు ఇతర సేవలు....

స్వాతంత్ర్యం తర్వాత, దుర్గాబాయి కేంద్ర సాంఘిక సంక్షేమ బోర్డు వ్యవస్థాపక చైర్‌పర్సన్‌గా నియమితులయ్యారు. ఈ పాత్రలో, ఆమె మహిళలు, పిల్లలు మరియు వెనుకబడిన వర్గాల సంక్షేమం కోసం అనేక కార్యక్రమాలను ప్రారంభించారు. ఆమె ప్రణాళికా సంఘం సభ్యురాలిగా కూడా పనిచేసి, దేశ ఆర్థిక మరియు సామాజిక అభివృద్ధికి సంబంధించిన విధానాల రూపకల్పనలో కీలక పాత్ర పోషించారు.

◾వ్యక్తిగత జీవితం.....

1953లో దుర్గాబాయి, రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా మొదటి భారతీయ గవర్నర్ మరియు 1950 నుండి 1956 వరకు భారత కేంద్ర క్యాబినెట్‌లో ఆర్థిక మంత్రిగా పనిచేసిన చింతామన్ ద్వారకానాథ్ దేశ్‌ముఖ్‌ను వివాహం చేసుకున్నారు. వీరి దాంపత్య జీవితం సామాజిక సంస్కరణలు మరియు దేశ సేవ పట్ల ఉమ్మడి నిబద్ధతతో నిండి ఉంది. ఈ దంపతులు తమ వ్యక్తిగత మరియు వృత్తిపరమైన జీవితంలో ఒకరినొకరు పూరకంగా నిలిచారు.

◾వారసత్వం మరియు గౌరవాలు.....

దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్ జీవితం స్త్రీ సాధికారత, సామాజిక న్యాయం మరియు దేశ సేవకు అంకితమైన ఒక స్ఫూర్తిదాయక కథ. ఆమె స్థాపించిన ఆంధ్ర మహిళా సభ నీటిమీద నీడవలె ఇప్పటికీ సామాజిక సంక్షేమ కార్యక్రమాలను కొనసాగిస్తోంది. ఆమె సేవలకు గుర్తింపుగా, భారత ప్రభుత్వం ఆమెను పద్మవిభూషణ్‌తో సత్కరించింది. ఆమె రచనలు, ప్రసంగాలు మరియు సామాజిక కార్యక్రమాలు ఈనాటి తరానికి కూడా స్ఫూర్తినిస్తాయి.

.......

దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్ జన్మదినం సందర్భంగా, ఆమె జీవితం మరియు సాధనలను స్మరించుకోవడం ఒక గౌరవం. ఆమె స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలిగా, సామాజిక సంస్కర్తగా, రాజకీయ నాయకురాలిగా మరియు మహిళా సాధికారతకు కృషి చేసిన యోధురాలిగా చేసిన కృషి భారతదేశ చరిత్రలో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోతుంది. ఆమె జీవితం ఈ తరం యువతకు, ముఖ్యంగా మహిళలకు, సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత కోసం పోరాడేందుకు స్ఫూర్తినిస్తుంది. 

......

ఈ జయంతి వేళ, దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్ గారి ఆశయాలను కొనసాగించేందుకు మనమంతా సంకల్పం తీసుకుందాం!

మహమ్మద్ గౌస్ 

       . 🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿