"సంతోషం, బాధ తెలుస్తున్నప్పుడు 'నిజమైన నేను' ఎందుకు తెలియటం లేదు ?"

 "శ్రీరమణీయం" 

     

"సంతోషం, బాధ తెలుస్తున్నప్పుడు 'నిజమైన నేను' ఎందుకు తెలియటం లేదు ?"

"మనం నిత్య ఆనంద స్వరూపులుగా లేకపోవడమే అందుకు కారణం. బాహ్య వస్తువుల నుండి సంతోషం లభిస్తుందన్న భ్రమలో మన ఆనందాన్ని దూరం చేసుకుంటున్నాం. మనం సంతోషం, బాధ, దుఃఖం గురించి పట్టించుకుంటున్నాం కానీ వాటిని అనుభవించేది ఎవరని గమనించడం లేదు ! భవనంలో ఉన్నానని చెప్పినా, గుడిసెలో ఉన్నానని చెప్పినా, వాటితో నిమిత్తంలేని నువ్వు ఒకడివి ఉన్నావనే కదా అర్ధం. అలాగే సంతోషం, దుఃఖంలో ఉన్నా వాటితో నిమిత్తంలేని నీ స్వరూపం ఒకటి ఉండి ఉంటుంది కదా ! మనం ఉన్నట్లు మనకు తెలుస్తుంది. ఆ తెలిసేది ఏమిటో ? ఎక్కడుందో ? ఎలా ఉందో ? అనేది మాత్రం మనకి తెలియటం లేదు ! కానీ మనకు మనం దేహంగానే తెలుస్తున్నాం. ఈ దేహంతో సంబంధం లేకుండా కూడా తెలిసే ఉనికి ఒకటి మనలో ఉంది ! దాన్ని తెలుసుకోవటం మన ముందున్న గమ్యం. ఆ తెలిసేదాన్నే మనం 'నేను, నేను' అంటున్నాం !"

"నా స్వస్వరూపం ఏమిటి ? అది తెలుసుకోవాలంటే..సాధన ఏమిటి ??"

నిరంతరం మార్పు చెందే దేహంలో ఏమాత్రం మార్పులేని నేను అనే నువ్వే అసలు నీవు ! అంటే నీవు శిశువుగా ఉన్నప్పటి దేహం, యవ్వనంలోని దేహం, వృద్ధాప్యంలోని దేహం వేర్వేరు. ఈ దశలన్నింటిలోనూ నీ రూపం మారుతున్నా 'మారని నువ్వు' ఒక్కడివి అలాగే ఉన్నావు. ఆ స్వస్వరూపం తెలియాలంటే బాహ్యదృష్టి తగ్గాలి. జీవన అవసరాలేమిటో, అనవసరాలేమిటో గుర్తించి వెంపర్లాట తగ్గించుకోవాలి. ప్రపంచానికి తగినంత మాత్రమే ప్రాధాన్యత ఇస్తూ దానితో తాదాత్మ్యత తగ్గించుకుంటే బాహ్యస్మృతి కూడా తగ్గి నిజమైన ఉనికి ఏమిటో తెలుస్తుంది. ఎకరం నేలలో భవంతి నిర్మించుకున్నా, నీవు ఉన్నచోటులోని నేలను మాత్రమే ఉపయోగించుకోగలవు. ఏడు వారాల నగలున్నా, భావసంతోషమే తప్ప ఒకేసారి అనుభవ సంతోషాన్ని ఇవ్వలేవు. నిన్ను వదలకుండా అంటిపెట్టుకొని ఉండేది ఏదీ లేదు. నిన్ను నువ్వు మాత్రమే నిరంతరం అంటిపెట్టుకొని ఉంటావు. అంతకుమించి నీ శరీరంతోసహా ఏదీ నిరంతరం నిన్ను అంటిపెట్టుకొని ఉండటంలేదు. మారని నిజమైన నిన్ను నువ్వు తెలుసుకునేందుకే విచారణ చెయ్యాలి !

"విచారణ పద్ధతి, సాధనా మార్గం గురించి తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నాను ?"

"మనసు పరిణామాలను శ్రద్ధగా పరిశీలించటమే విచారణ. అది అప్రయత్నంగా సాగాలి. ప్రయత్నపూర్వకంగా చేసే పనిలో ఫలితంపై ఆసక్తి ఉంటుంది. అందువల్ల మనసుపై ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. మనసు కదలికలను మొండిగా పట్టుపట్టి ఉండటం విచారణ కాదు. చదరంగం ఆటను బయటి నుండి గమనించే వ్యక్తిలా స్వేచ్ఛగా ఏ కోర్కెలేని గమనింపు కావాలి. మన మనసుపై మనం విశ్లేషణ చేసుకోవాలి. మనసు ఆడే ఆటను గమనించటమే విచారణ. అతి నిర్లిప్తత, అతి గంభీరత లేని సమస్థితిలో కొనసాగించే సావధానతవల్ల మనసుకు విచారణ మార్గం సిద్ధిస్తుంది. అది ఆత్మజ్ఞానానికి మార్గం సుగమం చేస్తుంది !"