******************************************************

*నిద్ర – మనిషి ఆరోగ్యానికి అత్యంత ముఖ్యమైన జీవ సూచిక*

******************************************************

*ముందుమాట:*  

*మనిషి జీవితంలో సుమారు మూడో వంతు సమయం నిద్రలోనే గడుస్తుంది. నీరు, ఆహారం ఎంత ముఖ్యమో నిద్ర కూడా అంతే కీలకం. నాణ్యమైన నిద్ర తక్కువైతే శరీరానికి, మెదడుకు, హార్మోన్లకు, గుండెకు, షుగర్‌కు, మానసిక ఆరోగ్యానికి সরాసరి నష్టం. ప్రపంచ పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి—“నిద్ర” అనేది కేవలం విశ్రాంతి కాదు… ఇది ప్రతి అవయవాన్ని పునరుద్ధరించే వైద్యశాల. ఈ వ్యాసంలో నిద్ర ప్రాముఖ్యత, నిద్రలేమి వల్ల వచ్చే ప్రమాదాలు, నిద్ర రుగ్మతలు, లక్షణాలు మరియు మంచి నిద్ర కోసం పాటించాల్సిన శాస్త్రీయ నియమాలు చూద్దాం.*

------------------------------------------------------

*1) నిద్ర ఎందుకు అంత ముఖ్యమైనది?*  

*నిద్ర సమయంలో శరీరం పాత కణాలను సరిచేస్తుంది, నాడీ వ్యవస్థను రీసెట్ చేస్తుంది, హార్మోన్లను సరిచేస్తుంది, మెదడులోని టాక్సిన్స్‌ను తొలగిస్తుంది. మంచి నిద్ర జ్ఞాపకశక్తి, దృష్టి, నేర్చుకునే సామర్థ్యాన్ని రెట్టింపు చేస్తుంది. చెడు నిద్ర అయితే మూడు రోజుల్లోనే ఇమ్యూనిటీ 50% తగ్గిస్తుంది.*

------------------------------------------------------

*2) చెడు నిద్ర వల్ల వచ్చే ప్రధాన ప్రమాదాలు*  

*గత 20 ఏళ్ల పరిశోధన ప్రకారం — నిద్రలేమి వల్ల ఒబేసిటీ, షుగర్, BP, హృద్రోగాలు, అలర్జీలు, ఇన్ఫ్లమేషన్, డిప్రెషన్, ఆత్రుత, మెమరీ లాస్, ఇమ్యూనిటీ తగ్గడం, క్యాన్సర్లకు కూడా ప్రమాదం పెరుగుతుంది. ఒక్క రాత్రి నిద్ర పడకపోతే కూడా బ్లడ్ షుగర్ డయాబెటిస్ స్థాయిలకు మారిపోతుంది అన్నది శాస్త్రం చెబుతున్న నిజం.*

------------------------------------------------------

*3) నిద్ర యొక్క మూడు కీలక లక్షణాలు*  

*దీర్ఘత (Duration): అలసట లేకుండా ఉండేంత గంటలు నిద్ర కావాలి.  

నిరంతరత్వం (Continuity): మధ్యలో మెలకువలు రాకుండా సాగే నిద్ర.  

లోతు (Depth): రిపేర్ అయ్యేంత లోతైన నిద్ర.*

------------------------------------------------------

*4) ప్రపంచ నిద్ర సంఘం సూచించిన ఆరోగ్య నిద్ర నియమాలు*  

*➤ ప్రతిరోజూ ఒకే టైమ్‌కు పడుకోండి, లేవండి.  

➤ మధ్యాహ్నం నిద్ర 45 నిమిషాలు దాటకూడదు.  

➤ పడుకునే 4 గంటల ముందు ఆల్కహాల్, పొగతాగే పదార్థాలు వద్దు.  

➤ క్యాఫైన్ (టీ, కాఫీ, చాక్లెట్, కోలా) 6 గంటల ముందు ఆపండి.  

➤ భారమైన ఆహారం, మసాలా, చక్కెర 4 గంటల ముందు మానండి.  

➤ నియమిత వ్యాయామం చేయండి కానీ పడుకునే సమయానికి దగ్గరగా వద్దు.  

➤ బెడ్‌రూమ్ చల్లగా, నిశ్శబ్దంగా, చీకటిగా ఉండాలి.  

➤ బెడ్డు నిద్ర మరియు దాంపత్యం కోసం మాత్రమే—ఫోన్, ల్యాప్‌టాప్, TV వద్దు.*

------------------------------------------------------

*5) నిద్ర రుగ్మతలు: రోజు రోజుకి పెరుగుతున్న వ్యాధి*  

*ఈరోజు ప్రపంచంలో 35% మందికి సరైన నిద్ర రావడం లేదు. నిద్ర రుగ్మతలు చాలా వరకు నివారించవచ్చు, చికిత్స చేయవచ్చు కానీ కేవలం 30% మంది మాత్రమే డాక్టర్‌ని సంప్రదిస్తున్నారు. సరైన అవగాహన ఉంటే జీవన ప్రమాణం బాగా మెరుగుపడుతుంది.*

------------------------------------------------------

*6) ఇన్సోమ్నియా (నిద్ర రాని వ్యాధి)*  

*ఇది అత్యంత సాధారణ నిద్ర రుగ్మతి. 30–45% పెద్దవారికి ఇది ఎప్పుడో ఒకసారి వస్తుంది. నిద్ర పట్ల ఆందోళన, ఒత్తిడి, డిప్రెషన్, కాఫీ, స్క్రీన్ టైమ్, వయస్సు పెరగడం ఇవన్నీ కారణాలు. ఇన్సోమ్నియా ఉన్నవారికి ప్రమాదాలు, మానసిక సమస్యలు ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి.*

------------------------------------------------------

*7) నిద్రలో శ్వాస సమస్యలు – Sleep Apnea*  

*దీనిలో నిద్రపోతున్నప్పుడు శ్వాస ఆగిపోతూ మళ్లీ మొదలవుతుంది. 10 సెకన్ల నుండి 1 నిమిషం వరకు గాలి ఆగిపోవచ్చు. ఇది 50 సార్లు కూడా ఒక గంటలో జరగొచ్చు. ఫలితంగా: హృద్రోగాలు, BP, స్ట్రోక్, షుగర్, మూడ్ డిస్టర్బెన్స్—all increase. ఇది పురుషుల్లో 22%, మహిళల్లో 17% మందికి ఉంటుంది. చికిత్స: CPAP మిషన్, మౌత్ డివైస్ లేదా కొన్నిసార్లు సర్జరీ.*

------------------------------------------------------

*8) Restless Leg Syndrome (RLS)*  

*కాళ్లలో అసహజ జలదరింపు, మంట, కదపాల్సిన తాపత్రయం… ఇవన్నీ రాత్రివేళ ఎక్కువగా ఉంటాయి. 3–10% మందికి ఉంటుంది. నిద్ర నాణ్యత పూర్తిగా దెబ్బతింటుంది.*

------------------------------------------------------

*9) మంచి నిద్ర కోసం ఫంక్షనల్ మెడిసిన్ ఎలా సహాయపడుతుంది?*  

*ఈ వైద్య విధానం నిద్ర సమస్య మూల కారణాన్ని కనుగొంటుంది. కారణాలు ఇవి కావచ్చు:  

– ఒత్తిడి, ఆందోళన  

– గది వెలుగు, శబ్దం  

– క్యాఫైన్, నికోటిన్, ఆల్కహాల్  

– హార్మోన్లు (మెనోపాజ్)  

– థైరాయిడ్, ఆస్తమా, షుగర్, GERD  

– మందులు, బాధ, నొప్పులు  

కారణం ఏదైతే అది మార్చగలిగితే నిద్ర 70–90% మెరుగుపడుతుంది.*

------------------------------------------------------

*10) నిద్రను మెరుగుపరచే సహజ మార్గాలు*  

*➤ నిద్ర సమయాన్ని ఫిక్స్ చేసుకోండి.  

➤ రాత్రి 9 తర్వాత స్క్రీన్ టైమ్ తగ్గించండి.  

➤ గది ఉష్ణోగ్రత చల్లగా ఉంచండి.  

➤ పడకగది కేవలం నిద్ర కోసం మాత్రమే.  

➤ రాత్రి తేలికపాటి భోజనం.  

➤ ఉదయం సూర్యరశ్మి 10 నిమిషాలు తప్పనిసరి.  

➤ పడుకునే ముందు warm water, deep breathing.*

------------------------------------------------------

*ముగింపు:*  

*ఆహారం, నీరు, ఆక్సిజన్ ఎంత ముఖ్యమో—నిద్ర కూడా అంతే ముఖ్యమైన జీవ సూచిక. నిద్ర లోతుగా, నిరంతరంగా, సరైన సమయానికి వస్తే శరీరం పూర్తిగా పునరుద్ధరించబడుతుంది. మంచి నిద్ర = మంచి ఆరోగ్యం + మంచి మనసు + మంచి జీవితం. నిద్రపై పెట్టే శ్రద్ధ మీ వయసును, శక్తిని, జీవన నాణ్యతను నేరుగా పెంచుతుంది.*

******************************************************