తెలుగు సాహిత్య లోకంలో ఒక ప్రముఖ కవయిత్రిగా, భక్తి కీర్తనల రచయిత్రిగా, సామాజిక స్పృహ కలిగిన మహిళగా చిరస్థాయిగా నిలిచిన వ్యక్తి. సంస్కృతాంధ్ర సాహిత్యంలో ఆమె చేసిన కృషి, ఆమె జీవితంలోని సామాజిక, ఆధ్యాత్మిక ఆదర్శాలు ఆమెను ఒక ఆదర్శనీయ మహిళగా నిలిపాయి. ఆమె భర్త, ప్రముఖ కవి, రచయిత, సంస్కృతాంధ్ర పండితుడైన పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యుల సహచర్యంలో ఆమె సాహిత్య ప్రస్థానం మరింత వికసించింది. ఈ రోజు కనకమ్మ గారి జయంతి జ్ఞాపకం !

    🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿

◾పుట్టపర్తి కనకమ్మ గారి జీవితం: సాహిత్య సౌరభం...

పుట్టపర్తి కనకమ్మ  గారు 1921 జూలై 22న కడప జిల్లాలోని ప్రొద్దుటూరులో జన్మించారు. ఆమె కాశీ పండితులుగా ప్రసిద్ధిగాంచిన కిడాంబి రాఘవాచార్యుల మనుమరాలు. బాల్యం నుండే సాహిత్యం పట్ల ఆసక్తి కలిగిన కనకమ్మ, గ్రంథ పఠనంలో మునిగి తేలేది. ఆమె చిన్న వయసులోనే ఎన్నో సంస్కృత, తెలుగు కావ్యాలను అధ్యయనం చేసి, సాహిత్య జ్ఞానాన్ని సంపాదించారు. ఈ పఠన ఆసక్తి ఆమె భవిష్యత్ సాహిత్య రచనలకు బీజం వేసింది.

......

14 సంవత్సరాల వయసులో ఆమెకు పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులతో వివాహం జరిగింది. ఈ వివాహం 

ఆమె జీవితంలో ఒక ముఖ్యమైన మలుపు. నారాయణాచార్యులు, సంస్కృతాంధ్ర సాహిత్యంలో పండితుడు, గొప్ప కవి, రచయిత కావడంతో ఆమెకు సాహిత్య వాతావరణం సహజంగానే లభించింది. ఆమె భర్త వద్ద విద్యను అభ్యసించడానికి వచ్చిన శిష్యులను సొంత పిల్లలవలె ఆదరించి, సహధర్మచారిణిగా తన బాధ్యతలను నిర్వర్తించారు.

◾సాహిత్య ప్రస్థానం....

కనకమ్మ గారి సాహిత్య ప్రస్థానం ఒక అద్భుతమైన ఆవిష్కరణ కథ. ఆమె సాహిత్యం పట్ల ఉన్న మక్కువతో రహస్యంగా కవితలు రాసేవారు. ఈ కవితలను ఒక ట్రంకు పెట్టెలో భద్రంగా దాచేవారు, భర్తకు కూడా తెలియకుండా. ఒకసారి పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు ఈ కవితలను చూసి, ఆమె భావ పరిపక్వత, భాషా సౌందర్యం, కవిత్వ శైలికి ముగ్ధులైపోయారు. ఆమె అభ్యంతరం ఉన్నప్పటికీ, ఆయన ఆ కవితలను వివిధ సాహిత్య పత్రికలకు పంపించారు. ఈ కవితలు ప్రచురితమై, కనకమ్మ గారు కవయిత్రిగా ప్రపంచానికి పరిచయమయ్యారు.

......

ఆమె రచనలలో  "యశోధర" , "పశ్చాత్తాపం" , "విషాదగానం"  వంటి కవితా ఖండికలు ముఖ్యమైనవి. ఈ కవితలను  "అగ్నివీణ"  అనే సంకలనంగా పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యుల వారు సంకలనం చేసి ప్రచురించారు. ఈ సంకలనం ఆమె సాహిత్య ప్రతిభకు నిదర్శనంగా నిలిచింది. 

.......

1948లో మహాత్మా గాంధీ హత్యకు గురైనప్పుడు, కనకమ్మ గారు తమ భర్తతో కలిసి *గాంధీజీ మహాప్రస్థానం* అనే శోక కావ్యాన్ని రచించారు. ఈ ఆశుకవిత గాంధీజీ అహింసా సిద్ధాంతాలకు, ఆయన గొప్పతనానికి కన్నీటి నివాళిగా నిలిచింది. ఈ కావ్యం వెంటనే ప్రచురితమై, ఆమె కవితా ప్రతిభను మరింత వెలుగులోకి తెచ్చింది.

◾ఆకాశవాణిలో సాహిత్య సేవ.....

కనకమ్మ గారు ఆకాశవాణి కార్యక్రమాలలో కూడా చురుకుగా పాల్గొనేవారు. ఆకాశవాణి విజయవాడ కేంద్రం నిర్వహించే "సమస్యా పూరణం "  కార్యక్రమంలో ఆమె ఉత్సాహంగా పద్యాలు రచించి పంపేవారు. 1970ల నుండి ఆకాశవాణి హైదరాబాద్, కడప కేంద్రాలలో ఆమె రచించిన భక్తి కీర్తనలు, "భక్తి రంజని " కార్యక్రమంలో ప్రసారమయ్యాయి. ప్రముఖ సంగీత విద్వాంసులైన పాలగుమ్మి విశ్వనాథం, చిత్తరంజన్, కలగ కృష్ణమోహన్, నేలభట్ల రంగనాయక శర్మ, కుమారి కౌతా ప్రియంవద వంటి వారు ఆమె కీర్తనలకు స్వరాలు సమకూర్చగా, ప్రముఖ గాయకులు వాటిని ఆలపించారు. ఈ కీర్తనలు ఆమె భక్తి భావాన్ని, సాహిత్య సౌందర్యాన్ని ప్రతిబింబించాయి.

◾ఆధ్యాత్మిక జీవనం మరియు రామాయణ పఠనం....

కనకమ్మ గారికి వాల్మీకి రామాయణం అత్యంత ఇష్టమైన కావ్యం. శ్రీరాముడు ఆమె ఆరాధ్య దైవం. ఆమె రామాయణాన్ని దాదాపు వంద సార్లు పారాయణం చేసారు, ఇది ఆమె ఆధ్యాత్మిక జీవనానికి నిదర్శనం. ఆమె తన భర్తతో కలిసి వివిధ దైవాలపై భక్తి కృతులను రచించారు. ఈ కృతులు ఆకాశవాణి కేంద్రాలలో ఎన్నో ఏళ్లపాటు ప్రసారమయ్యాయి. సంస్కృతంలో ఆమె రచించిన *శ్రీరామ సుప్రభాతం*, *పార్థసారథి సుప్రభాతం* వంటి రచనలు ఆమె సంస్కృత సాహిత్య పాండిత్యానికి అద్దం పడతాయి.

◾సామాజిక స్పృహ మరియు స్త్రీ శక్తి.....

కనకమ్మ గారు కేవలం కవయిత్రిగానే కాకుండా, సామాజిక స్పృహ కలిగిన వ్యక్తిగా కూడా ప్రసిద్ధులు. ఆమె స్త్రీ శక్తి, వరకట్న వ్యతిరేకత వంటి అంశాలపై కవితలు రచించారు. ఆమె తన తపోబలంతో ఎందరో వ్యక్తుల బాధలను తీర్చి, వారికి మార్గదర్శనం చేసేవారు. ఈ కారణంగా ఆమెను అనేకమంది *మాతృమూర్తి*గా ఆరాధించేవారు. ఆమె సామాజిక స్పృహ, స్త్రీల సాధికారతపై ఆమె కవిత్వం ఆ యుగంలో ఒక విప్లవాత్మక గొంతుకగా నిలిచింది.

◾సన్మానాలు మరియు గుర్తింపు....

1974లో అంతర్జాతీయ మహిళా సంవత్సరం సందర్భంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ ఆమెను *ఉత్తమ కవయిత్రి*గా సన్మానించింది. ఈ గౌరవం ఆమె సాహిత్య సేవకు, సామాజిక దృక్పథానికి లభించిన గుర్తింపుగా నిలిచింది. ఆమె రచనలు, ఆమె ఆధ్యాత్మిక జీవనం, సామాజిక స్పృహ తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక ప్రత్యేక స్థానాన్ని సంపాదించాయి.

◾మరణం మరియు వారసత్వం.....

పుట్టపర్తి కనకమ్మ గారు 1983 మార్చి 22న పరమపదించారు. అయినప్పటికీ, ఆమె రచనలు, ఆమె ఆధ్యాత్మిక జీవనం, సామాజిక స్పృహ ఈ రోజుకీ ఎందరికో స్ఫూర్తినిస్తున్నాయి. ఆమె కవిత్వం, భక్తి కీర్తనలు, సంస్కృత రచనలు తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక అమూల్యమైన సంపదగా నిలిచాయి. ఆమె జీవితం స్త్రీలకు, సాహిత్యాభిమానులకు, ఆధ్యాత్మిక జీవనం కోరుకునేవారికి ఒక ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.

......

పుట్టపర్తి కనకమ్మ గారి జీవితం సాహిత్యం, ఆధ్యాత్మికత, సామాజిక స్పృహల సమ్మేళనం. ఆమె కవిత్వంలోని భావ పరిపక్వత, భాషా సౌందర్యం, ఆమె రచనలలోని భక్తి భావం, సామాజిక సందేశాలు ఆమెను తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక ప్రత్యేక స్థానంలో నిలిపాయి. ఆమె జీవితం ఒక స్త్రీ శక్తి యొక్క స్ఫూర్తిదాయక కథగా, ఈ రోజు కూడా ఎందరినో ప్రేరేపిస్తూనే ఉంది.

         🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿

సేకరించినది m