☘️🍁  ఆప్తవాక్యాలు  🍁☘️

65. బుద్ధి నాశాత్ ప్రణశ్యతి

బుద్ధి నాశనం వల్ల వ్యక్తి నశిస్తాడు (భగవద్గీత)

యుక్తాయుక్త విచక్షణ, వివేకం బుద్ధికి ఉండవలసిన ప్రధాన లక్షణాలు. సరియైన క్రమశిక్షణతో ఈ లక్షణాలను వృద్ధిచేసుకొని బుద్ధిని సక్రమంగా వినియోగించుకోవాలి.ఈ వినియోగం ఇహజీవితాన్ని సార్థకం చేయడమే కాక, పరమార్థాన్ని సైతం సిద్ధింపజేస్తుంది.

అందుకే ఇహానికీ, పరానికి కూడా బుద్ధిశక్తిని యోగం ద్వారా పటిష్ఠం చేయడం ప్రధానం. దానికై మన గ్రంథాలు బహుసాధనల్ని ఆవిష్కరించాయి. ధ్యానం,

యోగాభ్యాసం, జపం, తపస్సు, వేదాంత విచారణ - ఇవన్నీ బుద్ధిని సరిదిద్దడానికి ఏర్పరచినవే.

'సమత్వం యోగముచ్యతే'(భగవద్గీత) 

బుద్ధి సమతౌల్యంలో ఉండడమే యోగం.ఆ సమతుల్య స్థితిలో ఉంటూ పొంగక, క్రుంగక కర్తవ్యపాలన చేయమని బోధించడానికే

గీతావిర్భావం. 'యోగస్థః కురు కర్మాణి' యోగము నందుండి

కర్మలనాచరించమని-జగద్గురువైన శ్రీకృష్ణుని బోధ.

-బుద్ధి సమతులనత్వాన్ని కోల్పోవడం ఎలా జరుగుతుంది? శ్రీకృష్ణుడు గొప్ప మానసిక తత్త్వవేత్తగా ‘గీత’లో సాక్షాత్కరిస్తాడు.

ధ్యాయతో విషయాన్ పుంసః సంగస్తేషూపజాయతే,

సంగాత్సంజాయతే కామః కామాత్ క్రోధోభిజాయతే||

క్రోధాత్ భవతి సమ్మోహః సమ్మోహాత్ స్మృతివిభ్రమః।

స్మృతి భ్రంశాత్ బుద్ధినాశో బుద్ధినాశాత్ ప్రణశ్యతి||

- లోకంలో ఉండే విషయవస్తువుల్ని ఎల్లప్పుడూ చింతన చేస్తూ ఉంటే దానితో మానసికంగా 'సంగం'(సంపర్కం) ఏర్పడుతుంది. ఆ సంగం వల్ల కామం కలుగుతుంది.

ఆ కోరిక క్రమంగా అనుకూల, ప్రతికూలాల ఘర్షణలో క్రోధంగా పరిణమిస్తుంది.దానితో సమ్మోహం ఏర్పడుతుంది. ఆ మోహం వల్ల తానేమిటో, అసలు పరిస్థితులేమిటో

పట్టని మఱపు (స్మృతిభ్రంశం) కలుగుతుంది. ఆ మఱపు వల్ల బుద్ధి శక్తి నశిస్తుంది.ఆ బుద్ధి నాశనం వల్ల వ్యక్తిత్వ నాశనం (అధోగతి) కలుగుతుంది.

బుద్ధిశక్తిని పటిష్ఠపరచుకోడానికి గొప్ప పరిష్కారాన్ని సూచించారు మహాత్ములు.విషయవాంఛలతో అంటుకోకుండా (సంగం కాకుండా) జీవనయాత్రకు తగిన పరిమితులతో సంసారాన మసలేవానికి సంగం దోషం ఉండదు. దానివల్ల కామక్రోధ

మోహాదుల దాడిని తప్పించుకోవచ్చు.

ఈ 'సంగ' రాహిత్యానికై ఆత్మవిచారణ, యోగం వంటివి ఆచరించాలి. మరియొక

విధానం 'సత్సంగం'.

సత్సంగత్వే నిస్సంగత్వం

నిస్సంగత్వే నిర్మోహత్వం

నిర్మోహత్వే నిశ్చలతత్త్వం

నిశ్చలతత్త్వే జీవన్ముక్తిః ||

సత్సాంగత్యం నిస్సాంగత్యానికీ, నిస్సాంగత్యం నిర్మోహత్వానికీ, నిర్మోహత్వం పరతత్త్వ

జ్ఞానానికీ, జ్ఞానం జీవన్ముక్తికీ హేతువులౌతాయి. 'సత్' వస్తువుతో సంపర్కమే సత్సాంగత్యం. ఆ సద్వస్తువే పరమాత్మ. నిరంతరం పరమాత్మను చింతన చేస్తే అది

ప్రపంచంతో సంగాన్ని పోగొడుతుంది. దేనికీ అంటని పరమాత్మను అంటుకొనే బుద్ధి కూడా ప్రపంచపు వాసనల్ని అంటుకోని స్థితికి ఎదుగుతుంది.

శ్రీకృష్ణుడు చెప్పిన క్రమం భగవత్పరమైనప్పుడు అది మరోవిధంగా పరిణమిస్తుంది.

నిరంతరం భగవంతుని చింతన చేసేవానికి భగవత్సంగం ఏర్పడి, ఆయనను ప్రాప్తింపజేసుకోవాలనే కోరిక పెరుగుతుంది. భగవద్విముఖమైన దుర్గుణాల పట్ల,

దుస్సంగం పట్ల వెగటుభావం కలుగుతుంది. భగవద్విరహం వృద్ధి చెందుతుంది.దానితో భగవన్మోహం పెరిగి, ప్రపంచాన్ని మరచే భగవత్స్మరణ ప్రబలమవుతుంది.

క్రమంగా బుద్ధి పూర్తిగా ప్రపంచాన్ని వదలి, వ్యక్తిత్వం ఈశ్వరైక్యం చెందుతుంది. 

ఆ మనోలయమే మోక్షం.

సారంగా-బుద్ధిని ప్రపంచం వైపు (విషయవాంఛల వైపు) త్రిప్పితే బంధం; పరమాత్మ

వైపు మళ్లించితే మోక్షం.