Saturday, July 5, 2025

 భారత స్వాతంత్ర్య సమరంలో కీలక పాత్ర పోషించిన 
యోధుడు. ఆయన జీవితం, స్వాతంత్ర్య సమరంలో ఆయన సహకారం,  జాతీయ జెండా రూపకల్పనలో ఆయన చేసిన అమూల్యమైన కృషి భారత చరిత్రలో ఒక ప్రత్యేక స్థానాన్ని కలిగి ఉన్న పింగళి వెంకయ్య  గారి జన్మదిన జ్ఞాపకం  !

      🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿

పింగళి వెంకయ్య గారు 1876 ఆగస్టు 2న ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని కృష్ణా జిల్లాలోని భట్లపెనుమర్రు గ్రామంలో జన్మించారు. ఆయన తండ్రి హనుమంతరాయుడు, తల్లి వెంకటరత్నమ్మ. వెంకయ్య చిన్నతనం నుండి దేశభక్తితో పెరిగారు. ఆయన మచిలీపట్నంలో ప్రాథమిక విద్యను అభ్యసించారు మరియు తరువాత మద్రాసు (ప్రస్తుత చెన్నై)లో ఉన్నత విద్యను పొందారు. వెంకయ్యకు భాషలు, చరిత్ర, మరియు భౌగోళిక శాస్త్రంపై గాఢమైన ఆసక్తి ఉండేది. ఆయన ఆంగ్లం, జపనీస్, ఉర్దూ వంటి భాషలలో నైపుణ్యం సంపాదించారు, ఇది ఆయన స్వాతంత్ర్య సమరంలో సంప్రదింపులు జరపడానికి ఎంతగానో ఉపయోగపడింది.

◾స్వాతంత్ర్య సమరంలో పాత్ర.....

పింగళి వెంకయ్య స్వాతంత్ర్య సమరంలో చురుకుగా పాల్గొన్నారు. ఆయన బ్రిటిష్ సైన్యంలో కొంతకాలం పనిచేసినప్పటికీ, బ్రిటిష్ వలస పాలనకు వ్యతిరేకంగా జరుగుతున్న స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో చేరారు. మహాత్మా గాంధీ ఆధ్వర్యంలో జరిగిన అసహాయ ఉద్యమం మరియు ఇతర ఉద్యమాలలో ఆయన చురుకుగా పాల్గొన్నారు. ఆయన దేశభక్తి మరియు స్వాతంత్ర్య కాంక్ష ఆయనను జాతీయ ఉద్యమంలో కీలక వ్యక్తిగా నిలిపాయి.
.......
వెంకయ్య గారు బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. ఆయన వ్యవసాయ శాస్త్రజ్ఞుడిగా, భాషావేత్తగా, మరియు రచయితగా కూడా గుర్తింపు పొందారు. ఆయన రచించిన "భారత దేశానికి ఒక జాతీయ పతాకం" (1916) అనే గ్రంథం భారత జాతీయ జెండా రూపకల్పనకు సంబంధించిన ఆయన ఆలోచనలను వివరిస్తుంది. ఈ గ్రంథంలో ఆయన భారతదేశ సాంస్కృతిక, చారిత్రక, మరియు ఆధ్యాత్మిక విలువలను ప్రతిబింబించే జెండా రూపకల్పన గురించి తన ఆలోచనలను పంచుకున్నారు.

◾పింగళి వెంకయ్య గారి జీవితం మరియు స్వాతంత్ర్య సమరంలో వారి సహకారం....

పింగళి వెంకయ్య గారు.భారత స్వాతంత్ర్య సమరంలో కీలక పాత్ర పోషించిన యోధుడు మరియు భారత జాతీయ పతాకం రూపకర్తగా చిరస్థాయిగా నిలిచిన వ్యక్తి. ఆయన జీవితం, స్వాతంత్ర్య సమరంలో సహకారం, మరియు జాతీయ జెండా రూపకల్పనలో చేసిన అమూల్య కృషి భారత చరిత్రలో ప్రత్యేక స్థానం కలిగి ఉన్నాయి. 

◾ జాతీయ పతాకం రూపకల్పన....

1916లో లక్నోలో జరిగిన భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ సమావేశంలో వెంకయ్య తయారు చేసిన జాతీయ జెండాను ఎగురవేశారు. 1919లో జలంధర్ వాస్తవ్యులైన లాలా హన్స్ రాజ్ మన జాతీయ పతాకంపై రాట్న చిహ్నముంటే బాగుంటుందని సూచించగా గాంధీజీ దాన్ని అంగీకరించాడు. 1921లో అఖిల భారత కాంగ్రెస్ సమావేశాలు బెజవాడలో జరిగాయి. గాంధీజీ వెంకయ్యను ఆ సమావేశానికి పిలిపించి కాషాయం, ఆకుపచ్చ రంగులు కలిగి, మధ్య రాట్నంగల ఒక జెండాను చిత్రించమని కోరాడు. మహాత్ముడు సూచించిన ప్రకారంగానే, ఒక జెండాను సమకూర్చాడు వెంకయ్య గారు.
తరువాత, 1931లో జరిగిన కాంగ్రెస్ సమావేశంలో, ఈ 
జెండాను మరింత సవరించారు. 
......
1947, జూలై 22న భారత రాజ్యాంగ సభలో నెహ్రూ జాతీయ జెండా గురించి ఒక తీర్మానం చేస్తూ, మునుపటి త్రివర్ణ జెండాలోని రాట్నాన్ని తీసేసి, దాని స్థానంలో అశోకుని ధర్మచక్రాన్ని చిహ్నంగా ఇమిడ్చారు. చిహ్నం మార్పు తప్పితే పింగళి వెంకయ్య రూపొందించిన జెండాకు నేటి జెండాకు తేడా ఏమీ లేదు. అశోకుని ధర్మచక్రం మన పూర్వ సంస్కృతికి సంకేతం. ఈ సమయంలో జెండాలో కాషాయం, తెలుపు, ఆకుపచ్చ రంగులు మరియు మధ్యలో అశోక చక్రం జోడించబడ్డాయి. ఈ రంగులు ధైర్యం, శాంతి, సమృద్ధి మరియు న్యాయాన్ని సూచిస్తాయి. వెంకయ్య గారి ఆలోచనలు ఈ తిరంగా రూపకల్పనకు పునాదిగా నిలిచాయి.

◾జెండా వెంకయ్య....

ఒక జాతికీ, ఆ జాతి నిర్వహించే ఉద్యమానికీ ఒక పతాకం అవసరమన్న గొప్ప వాస్తవం వెంకయ్యకు 1906 లోనే కలిగిందని అనవచ్చు. కారణం కలకత్తా కాంగ్రెస్‌ సభలు.1916 నుంచి 1921 వరకు ఎంతో పరిశోధన చేశారు. 30 దేశాల పతాకాలను అతను సేకరించాడు. 1918 సంవత్సరం మొదలు, 1921 వరకు జరిగిన కాంగ్రెస్‌ సమావేశాలలో వెంకయ్య జెండా ప్రస్తావన తీసుకువస్తూనే ఉన్నారు. ఆఖరికి కాకినాడ కాంగ్రెస్‌ సమావేశాలు జరుగుతున్నప్పుడు (1921 మార్చి 31) తొలిసారి అతని ఆశ నెరవేరింది. 
......
‘‘ఒక జాతికి పతాకం అవసరం. పతాకాన్ని రక్షించుకునే పోరాటంలో లక్షలాది మంది కన్నుమూస్తారు. జెండా విగ్రహారాధన వంటిదే అయినా, చెడును విధ్వంసం చేసే శక్తి ఉంది. బ్రిటిష్‌ వాళ్లు వారి జెండా యూనియన్‌ జాక్‌ను ఎగురవేస్తే అది వారికి ఇచ్చే ప్రేరణ గురించి చెప్పడానికి మాటలు చాలవు.’’ అన్నారు గాంధీజీ. ఆఖరికి ధర్మచక్రంతో కూడిన  త్రివర్ణ పతాకాన్ని 22 జూలై, 1948న జాతీయ పతాకంగా భారత జాతి స్వీకరించింది. అందుకే అతను జెండా వెంకయ్య అయ్యారు.

◾యంగ్‌ ఇండియా పత్రికలో గాంధీజీ రాసిన మాటలు....

మన జాతీయ పతాకం’ పేరుతో యంగ్‌ ఇండియా పత్రికలో గాంధీజీ రాసిన మాటలు ప్రత్యేకమైనవి. ‘‘మన జాతీయ జెండా కోసం త్యాగం చేసేందుకు మనం సిద్ధంగా ఉన్నాం. మచిలీపట్నంలోని ఆంధ్ర జాతీయ కళాశాలలో పనిచేస్తున్న (అప్పటికి పింగళి అక్కడ అధ్యాపకుడు) పింగళి వెంకయ్య ఒక పుస్తకం ప్రచురించారు. అందులో వివిధ దేశాల జెండాల నమూనాలు ఉన్నాయి. అలాగే మన జాతీయ పతాకం నమూనా ఎలా ఉండాలో కూడా ఆయన సూచించారు. జాతీయ పతాకాన్ని ఖరారు చేయడానికి కాంగ్రెస్‌ సభలలో ఆయన పడిన శ్రమ, తపనలకు నేను అభినందిస్తున్నాను. నేను విజయవాడ వెళ్లినప్పుడు ఆకుపచ్చ, ఎరుపు – ఆ రెండు రంగులతో పతాకాన్ని రూపొందించవలసిందని వెంకయ్యగారికి సూచించాను. పతాకం మధ్యలో ధర్మచక్రం ఉండాలని కూడా సూచించాను. తరువాత మూడు గంటలలోనే వెంకయ్యగారు పతాకం తెచ్చి ఇచ్చారు. తరువాత తెలుపు రంగు కూడా చేర్చాలని భావించాం. ఎందుకంటే ఆ రంగు మన సత్య సంధతకీ, అహింసకీ ప్రతీకగా ఉంటుంది.’’ అని గాంధీజీ తన పత్రికలో రాశారు.

◾పత్తి' వెంకయ్య....

1906 నుండి 1922 వరకు జాతీయోద్యమాలతో పాటు మునగాల పరగణా నడిగూడెంలో జమీందారు రాజా బహదూర్ నాయని రంగారావు కోరిక మేరకు నడిగూడెంలో నివాసముండి పత్తి మొక్కలలోని మేలురకాలు పరిశోధనలో వినియోగించాడు. నడిగూడెంలో వ్యవసాయ క్షేత్రాన్ని నిర్మించాడు. ఈ పరిశోధనలలో కంబోడియా పత్తి అను ఒక ప్రత్యేక రకమైన పత్తి మీద విశేష కృషి చేశాడు. ఇతని కృషిని ఆనాటి బ్రిటీషు ప్రభుత్వం గుర్తించడంతో పత్తి వెంకయ్య అని పేరు వచ్చింది. నడిగూడెంలోనే నేటి ఈ త్రివర్ణ పతాకాన్ని రూపొందించి స్థానిక రామాలయంలో పూజలు నిర్వహించి 1921 మార్చి 31, ఏప్రిల్ 1వ తేదీలలో బెజవాడలోని కాంగ్రెస్ మహాసభలో సమర్పించారు.

◾‘డైమండ్’ వెంకయ్య.....

జియాలజీలో పట్టభద్రుడైన అతను ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో వజ్రాల తవ్వకాలలో రికార్డు సృష్టించాడు. అందుకే 'డైమండ్ వెంకయ్య' అని పిలిచారు. దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత వెంకయ్య నెల్లూరులో స్థిరపడి నవరత్నాల మీద అనేక పరిశోధక వ్యాసాలు రాశాడు. ఈ విషయంలో అతను భారత ప్రభుత్వ సలహాదారుగా కూడా పనిచేశాడు. జాతిరత్నాలు, వాటిని పోలి ఉండే రాళ్లు దేశంలో చాలా చోట్ల దొరుకుతాయని అతను చెప్పేవాడు. నెల్లూరు చేరి 1924 నుండి 1944 వరకు అక్కడే ఉంటూ మైకా (అభ్రకం) గురించి పరిశోధన చేశాడు. కొలంబో వెళ్లి సీనియర్‌ కేంబ్రిడ్జ్‌ పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. భూగర్భశాస్త్రం అంటే అతనికి అపారమైన ప్రేమ. ఆ అంశంలో అతను పీహెచ్‌డీ చేశారు. దీనితో పాటు నవరత్నాల మీద కూడా అధ్యయనం చేశాడు. వజ్రకరూరు, హంపి లలో ఖనిజాలు, వజ్రాలు గురించి విశేషంగా పరిశోధనలు జరిపి ప్రపంచానికి తెలియని ‘‘వజ్రపు తల్లిరాయి’’ అనే గ్రంథం రాసి 1955లో దాన్ని ప్రచురించాడు. దేశానికి స్వాతంత్ర్యం లభించిన తరువాత ప్రభుత్వం వెంకయ్యను ఖనిజ పరిశోధకశాఖ సలహాదారుగా నియమించింది. ఆ పదవిలో అతను 1960 వరకు పనిచేసాడు. అప్పటికి అతని వయస్సు 82 సంవత్సరాలు.

◾జపాన్ వెంకయ్య....

ఆఫ్రికా నుంచి తిరిగి వచ్చిన తరువాత మొదట తీవ్ర జాతీయవాదులతో కలసి బ్రిటిష్‌ రాజ్‌కు వ్యతిరేకంగా పోరాటం చేశాడు. అప్పుడు అతను ఏలూరులో ఉండేవారు. 1913లో ఒక సందర్భంలో అతను బాపట్లలో జరిగిన సభలో జపాన్‌ భాషలో ప్రసంగించవలసి వచ్చింది. పూర్తి స్థాయిలో అతను ఆ భాషలో ప్రసంగించి ‘జపాన్‌ వెంకయ్య’ అని కీర్తి గడించారు.

◾ఇతర సహకారాలు....

పింగళి వెంకయ్య వ్యవసాయ రంగంలో కూడా ముఖ్యమైన సహకారాలు అందించారు. ఆయన "స్వర్ణాంధ్ర" అనే పత్తి రకాన్ని అభివృద్ధి చేశారు, ఇది ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో వ్యవసాయ రంగంలో విప్లవాత్మక మార్పులను తెచ్చింది. ఆయన భాషాపరమైన పరిశోధనలు, రచనలు కూడా గణనీయమైనవి. జపనీస్ భాషలో నైపుణ్యం కారణంగా ఆయనను "జపాన్ వెంకయ్య" అని కూడా పిలిచేవారు.

◾చివరి రోజులు మరియు వారసత్వం....

దురదృష్టవశాత్తూ, పింగళి వెంకయ్య గారు తన చివరి రోజుల్లో ఆర్థిక ఇబ్బందులను ఎదుర్కొన్నారు. 1963 జూలై 4న ఆయన మరణించారు. ఆయన సహకారాలు స్వాతంత్ర్యం తరువాత కొంతకాలం వరకు పెద్దగా గుర్తించబడలేదు. అయితే, ఆయన జాతీయ జెండా రూపకల్పనలో చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా, భారత ప్రభుత్వం 2009లో ఆయనకు గౌరవంగా ఒక స్మారక తపాలా బిల్లను విడుదల చేసింది.
.......
పింగళి వెంకయ్య గారి జీవితం దేశభక్తి, సమర్పణ, మరియు సృజనాత్మకతకు నిదర్శనం. ఆయన రూపొందించిన తిరంగా భారత జాతి ఐక్యతకు, స్వాతంత్ర్య ఆకాంక్షలకు చిహ్నంగా నిలుస్తుంది. ఆయన వర్ధంతి సందర్భంగా, ఆయన సహకారాలను స్మరించుకోవడం మరియు ఆయన ఆదర్శాలను ఆదర్శంగా తీసుకోవడం ప్రతి భారతీయుడి బాధ్యత. వెంకయ్య గారి స్మృతి భారత జాతీయ పతాకంలో శాశ్వతంగా నిలిచి ఉంటుంది.

మహమ్మద్ గౌస్ 

         🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿

No comments:

Post a Comment