☘️🍁  ఆప్తవాక్యాలు  🍁☘️

43. మా విద్విషా వహై

పరస్పరం ద్వేషం లేకుండా ఉందాము(ఉపనిషద్వాక్యం)

ఇది గురుశిష్యులు చెప్పుకొనే శాంతిపాఠంగా ప్రసిద్ధి. విద్య నేర్చుకొన్నందుకు ద్వేషభావం లేకపోవడమే ప్రయోజనం. కానీ దానికి ఇంకా విస్తృతి ఉంది.

ఒకరి పట్ల ఒకరికి వ్యతిరేక భావముండడమే ద్వేషం. ఆ ద్వేషాన్ని ద్వేషించే సంస్కృతి మనది. ఈ ఒక్క ద్వేషగుణాన్ని జయించామో - అన్నీ సాధించినట్లే.

ప్రతి గొప్ప మార్గానికీ పునాది ఇది.

'ద్వేషం' అనే (నెగటివ్)వ్యతిరేక భావానికి అసూయ, కోపం, పగ, హింస, శత్రుత్వం...ఇవన్నీ సంతానం. ఈ దుంపని తెంచితే వ్యతిరేక భావనల వృక్షం సమూలంగా

నశించినట్లే.

అందుకే మనదేశం ద్వేషభావాన్ని ద్వేషించింది. వచ్చిన శత్రువును ఎదుర్కొనడం ద్వేషం కాదు. తానై శత్రుత్వాన్ని పెంచుకొని దాడి చేయడం ద్వేషం. మన ఉనికినీ,ఆత్మనీ దెబ్బతీసే దుర్మార్గం నుండి మనల్ని మనం కాపాడుకొనే ప్రయత్నం ఏనాటికీ 'ద్వేషం' క్రిందికి రాదు. మనంతట మనం అవతలివారి ఉనికిని దెబ్బతీస్తే, ఆక్రమిస్తే

అది ద్వేషం. ఆ ద్వేషభావం మన భూమిలో లేదు. మన గాలిలో లేదు. మన ధర్మంలో లేదు. అందుకే అది అందరినీ అమ్మలా ఆదరించి పొదువుకుంది.సహించింది. శాంతంగా సమాదరించింది. అన్నింటినుంచి మంచిని గ్రహించి, మంచిని పంచింది. ఆక్రమణ చేసిన వారిని కూడా అక్కున చేర్చుకుంది.

భక్తిమార్గంలో కూడా ద్వేషరాహిత్యమే ప్రధానగుణంగా చెప్పాడు గీతాచార్యుడు.

అద్వేష్టా సర్వభూతానాం

మైత్రః కరుణ ఏవచ||

ఒక విషయం నచ్చకపోవచ్చు, అభిప్రాయ భేదం రావచ్చు, కానీ అది ద్వేషానికి దారితీయరాదు. ఒకరి వైఖరి మనకి ప్రమాదకరంగానో, అజ్ఞానంగానో కనబడవచ్చు. దానినుండి మననీ, మన జీవనవిధానాన్ని కాపాడుకొనే ప్రయత్నం చేయవచ్చు.కానీ ద్వేషంతో ప్రతీకారం పెంచుకోరాదు.

ఒక వర్గంలో కొందరి దురవగాహన, దుర్మార్గం సమాజహితానికి భంగకరం

కావచ్చు. దానినుండి జాగ్రత్తపడి, జాగృత పరచడంలో ఆలస్యం చేయకూడదు.కానీ మొత్తం ఆ వర్గం పట్ల ద్వేషాన్ని పెంచుకోవడం తగదు.

ద్వేషం వర్గానికో, వ్యవస్థకో చెందినది కాదు. అది వ్యక్తికి సంబంధించినది. వ్యక్తికీ వ్యక్తికీ భిన్నత్వం లేకుండా ఉండదు. ఆభిజాత్యమో, భాషో, మతమో, కులమో ఏదైనా

కావచ్చు. ఒక వ్యక్తిలోని ప్రత్యేకత, విభిన్నత మరొక వ్యక్తికి సరిపడనిది గానే తోచవచ్చు.అంతమాత్రాన అది ద్వేషానికి దారి తీయరాదు.

మైత్రి, కరుణ - హృదయ లక్షణాలుగా ఉంచుకొని, మనల్ని ద్వేషించే వారి నుండి మనల్ని రక్షించుకోవడానికి తగినవిధంగా స్పందించి ఎదుర్కొనడం ఈ దేశం అనాదిగా

బోధించిన ఆచరణాత్మక విధానం.

నచ్చిన విషయాన్ని ప్రేమపూర్వకంగా ఆదరిస్తే అది మనపై మంచి ప్రభావం

చూపిస్తుంది. అలాగే నచ్చని విషయాన్ని దూరంగా ఉంచడమో, దాడి చేయకుండా కాపాడుకోవడమో చేయవచ్చుగానీ, ద్వేషిస్తూ కూర్చుంటే - ఆ ద్వేషం కూడా ఒక భావనా యోగమై మన మనస్సును వికృతంగా మలచుతుంది.

ప్రేమ, సానుభూతి... ఇవి సాధించగలిగే విజయాలను ద్వేషం ఏనాడూ సాధించలేదు. అవతలివారి విధానం(మతం, ధర్మం ఏదైనా కావచ్చు) దేనికీ పనికిరానిదనీ, మనదే గొప్పదనీ దుర్బోధలు చేసే ఆక్రమణ స్వభావం కలిగిన మతాలు చాలా ఉన్నాయి. ఆ స్వభావాలు ద్వేషబీజం నుండి అంకురించిన విషవృక్షాలే.

కానీ ఆక్రమణం మన ధర్మంలో నిషేధం. స్వాభావిక ధర్మం నుండి ఇతరంలోకి మారడం కూడా మనం అంగీకరించం. ఎందుకంటే -

1) ఆక్రమణ, 2) అన్యస్వీకరణ - ఈ రెండూ ద్వేషమూలకాలే. ఇందులో మొదటిది పరాయివారిపై ద్వేషమైతే, రెండవది మన (వారి)పై మనకున్న ద్వేషం. రెండూ ప్రమాదకరమైనవే. ద్వేషభావం ధర్మానికి ప్రధాన శత్రువు - ఇదే భారతీయ దర్శనాలు తేల్చిచెప్పిన ప్రధానాంశం.