*పహల్గామ్ ఉగ్రదాడి – పూర్తి వివరాలు:*

*2025 ఏప్రిల్ 22న జమ్మూ కశ్మీర్‌లోని పహల్గామ్ వద్ద ఓ హృదయ విదారక ఉగ్రదాడి జరిగింది. ఈ దాడిలో కనీసం 26 మంది పర్యాటకులు ప్రాణాలు కోల్పోయారు, 40 మందికి పైగా గాయపడ్డారు.*

*ఈ దాడిని పాకిస్తాన్‌కు చెందిన ఉగ్రవాద సంస్థ హిజ్బుల్ ముజాహిదీన్ కార్యాచరణగా భారత ప్రభుత్వం పేర్కొంది. ఉగ్రవాదులు 3 వాహనాల కాన్వాయ్‌పై ఏక కాలంలో తుపాకులతో కాల్పులు జరిపారు. అనంతరం పేలుడు పదార్థాలతో నిండిన వాహనాన్ని పేల్చారు.*

*ప్రధాన లక్ష్యం – జమ్మూ కశ్మీర్‌లో వేసవి పర్యటనల కోసం వచ్చిన పర్యాటకులపై భయం ముద్ర వేసి, ప్రాంతంలో సామాన్య జనజీవితాన్ని అస్థిరపరచడం.*

*దాడి సమయంలో:*

➤ *దాడి జరిగినప్పుడు బస్సులో ముఖ్యంగా తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర రాష్ట్రాల పర్యాటకులు ఉన్నారు.*  

➤ *తీవ్రంగా గాయపడిన వారిని హెలికాప్టర్ల ద్వారా శ్రీనగర్ వైద్య కేంద్రాలకు తరలించారు.*

*భారత ప్రభుత్వం స్పందన:*

➤ *ఉగ్రదాడికి కఠినంగా స్పందిస్తూ పాకిస్తాన్‌ను మద్దతుదారుగా అభివర్ణించింది.*  

➤ *పాకిస్తాన్ పౌరులను ఒక వారంలో దేశం విడిచి వెళ్లాలని ఆదేశించింది.*  

➤ *అటారీ-వాఘా సరిహద్దును తాత్కాలికంగా మూసివేసింది.*  

➤ *సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని నిలిపివేస్తున్నట్లు ప్రకటించింది.*

*భద్రతా చర్యలు:*

➤ *కశ్మీర్ లోయలో పూర్తి హై అలర్ట్ ప్రకటించబడింది.*  

➤ *దాడిలో పాల్గొన్న ఉగ్రవాదుల గుర్తింపు కోసం గట్టి తనిఖీలు జరుగుతున్నాయి.*

*ప్రజల స్పందన:*

➤ *దేశవ్యాప్తంగా ప్రజలు తీవ్రంగా స్పందించారు.*  

➤ *బాధిత కుటుంబాలకు సంతాపం తెలుపుతూ candle light vigils నిర్వహించారు.*

*ఈ దాడి ద్వారా పర్యాటక కేంద్రమైన పహల్గామ్ లో భద్రతపై ప్రశ్నలు తలెత్తాయి. కేంద్ర ప్రభుత్వం సైనిక బలగాలను మరింతగా మోహరించింది.*

*ఇది భారత భద్రతా వ్యవస్థపై జరిగిన మరో తీవ్రమైన దాడిగా చరిత్రలో నిలిచిపోతుంది.*

*కేంద్ర మంత్రి మండలి భేటీ – 2025 ఏప్రిల్ 23: ముఖ్య నిర్ణయాలు*

*పహల్గామ్ ఉగ్రదాడి నేపథ్యంలో, ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అధ్యక్షతన కేంద్ర మంత్రి మండలి అత్యవసర భేటీ నిర్వహించింది. ఈ భేటీలో పలు కీలక నిర్ణయాలు తీసుకున్నారు.*

**భేటీలో తీసుకున్న ముఖ్య నిర్ణయాలు:**

➤ *పాకిస్తాన్‌తో ఉన్న సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని తాత్కాలికంగా నిలిపివేయడం.*

➤ *అటారీ-వాఘా సరిహద్దును తక్షణమే మూసివేయడం.*

➤ *SAARC వీసా మినహాయింపు పథకం కింద భారతదేశంలో ఉన్న పాకిస్తాన్ పౌరులను దేశం విడిచి వెళ్లాలని ఆదేశించడం.*

➤ *న్యూఢిల్లీలోని పాకిస్తాన్ హైకమిషన్‌లో ఉన్న పాకిస్తాన్ సైనిక సలహాదారులను దేశం విడిచి వెళ్లాలని ఆదేశించడం.*

➤ *ఇస్లామాబాద్‌లోని భారత హైకమిషన్ సిబ్బంది సంఖ్యను తగ్గించడం.*

**భేటీ అనంతరం విదేశాంగ కార్యదర్శి ప్రకటన:**

*భేటీ అనంతరం విదేశాంగ కార్యదర్శి మీడియాతో మాట్లాడుతూ, పాకిస్తాన్‌కు వ్యతిరేకంగా తీసుకున్న చర్యలను వివరించారు. సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని నిలిపివేయడం, సరిహద్దులను మూసివేయడం వంటి చర్యలు భారతదేశ భద్రతా ప్రయోజనాలను కాపాడేందుకు తీసుకున్నట్లు తెలిపారు.*

**భద్రతా చర్యలు:**

*భేటీలో భద్రతా వ్యవస్థను పునః సమీక్షించారు. ఉగ్రవాదులపై చర్యలు తీసుకోవాలని నిర్ణయించారు. నేషనల్ ఇన్వెస్టిగేషన్ ఏజెన్సీ (NIA) దాడి స్థలాన్ని సందర్శించి దర్యాప్తు ప్రారంభించింది.*

**ప్రధానమంత్రికి విదేశీ పర్యటన రద్దు:**

*ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ తన సౌదీ అరేబియా పర్యటనను మధ్యలోనే రద్దు చేసి, భారత్‌కు తిరిగి వచ్చారు. ఆయన భద్రతా పరిస్థితిని సమీక్షించారు.*

**ఇతర మంత్రుల చర్యలు:**

*కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్ షా శ్రీనగర్‌కు వెళ్లి భద్రతా పరిస్థితిని సమీక్షించారు. కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ తన విదేశీ పర్యటనను రద్దు చేశారు.*

**ప్రజల స్పందన:**

*దేశవ్యాప్తంగా ప్రజలు ఈ దాడిని తీవ్రంగా ఖండించారు. పలు చోట్ల నిరసనలు, మౌన ప్రదర్శనలు నిర్వహించారు.*

**ముగింపు:**

*ఈ భేటీలో తీసుకున్న నిర్ణయాలు భారతదేశ భద్రతా ప్రయోజనాలను కాపాడేందుకు, పాకిస్తాన్‌కు గట్టి సందేశం పంపేందుకు తీసుకున్న చర్యలుగా భావించవచ్చు.*

```0

*సింధు జలాల ఒప్పందం (Indus Waters Treaty) – పూర్తి వివరణ:*

*భారతదేశం మరియు పాకిస్తాన్ మధ్య నీటి హక్కులపై 1960లో జరిగిన ఓ చారిత్రాత్మక ఒప్పందం ఇది. జవహర్లాల్ నెహ్రూ (భారత ప్రధాని) మరియు మొహమ్మద్ అయూబ్ ఖాన్ (పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు) చేత సంతకం చేయబడింది. ప్రపంచ బ్యాంకు ఈ ఒప్పందానికి మధ్యవర్తిగా వ్యవహరించింది.*

*ఈ ఒప్పందానికి ముఖ్య ఉద్దేశ్యం – సింధు నదీ వ్యవస్థలోని ఆరు నదుల జలాలను సరైనంగా, శాంతియుతంగా రెండు దేశాల మధ్య పంచడం.*

*నదుల విభజన:*

➤ *తూర్పు నదులు: రవి, బియాస్, సుట్లెజ్ – వీటి జలాలు పూర్తిగా భారత్‌కు కేటాయించబడ్డాయి.*  

➤ *పశ్చిమ నదులు: ఇండస్, జెలం, చెనాబ్ – వీటి నీటిని ఎక్కువగా పాకిస్తాన్ వినియోగించేలా కేటాయించారు.*

*భారత హక్కులు:*

➤ *తూర్పు నదులపై భారత్‌కు పూర్తిగా నియంత్రణ ఉంటుంది.*  

➤ *పశ్చిమ నదులపై పాక్షిక హక్కులు ఉంటాయి. వ్యవసాయం, త్రాగునీరు, హైడ్రోపవర్ ఉత్పత్తి (డ్యామ్ లేకుండా) కోసం మాత్రమే వినియోగించవచ్చు.*

*శాశ్వత ఇండస్ కమిషన్:*

➤ *ఈ ఒప్పంద అమలును పర్యవేక్షించేందుకు భారత-పాకిస్తాన్ ఇండస్ కమిషనర్లు ప్రతీ సంవత్సరం సమావేశమవుతారు.*  

➤ *ఇది తలెత్తే వివాదాలను సమాధాన పరిచే వేదికగా పనిచేస్తుంది.*

*ఇప్పటి పరిణామాలు (2025 నేపథ్యంలో):*

➤ *పహల్గామ్ ఉగ్రదాడి తరువాత భారత్ తీవ్రంగా స్పందించి, సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని నిలిపివేస్తామని ప్రకటించింది.*  

➤ *పాక్ పౌరులనూ దేశం నుంచి వెళ్లిపోవాలని ఆదేశించింది.*  

➤ *సరిహద్దులను మూసివేస్తూ, సింధు ఒప్పందం అమలు నిలిపివేత భారత్ మారుతున్న వైఖరికి సూచన.*  

➤ *ఈ ఒప్పందం గతంలోనూ ఉగ్రదాడుల మధ్య కొనసాగినా, ఇప్పుడది మినహాయించబడ్డ మొదటి సారి కావచ్చు.*

*ప్రాధాన్యత:*

➤ *ఇది ప్రపంచంలో అతిపురాతన, విజయవంతమైన జల ఒప్పందాల్లో ఒకటి.*  

➤ *ఇందులో పేర్కొన్న నిబంధనలు పాటించడం రెండు దేశాల మధ్య శాంతి నెలకొల్పే ఒక మార్గంగా ఉంది.*

*తాజా పరిణామాల్లో, ఈ ఒప్పందం భవిష్యత్తు ప్రశ్నార్థకంగా మారినందున, అంతర్జాతీయ దృష్టి మళ్లీ భారత–పాక్ జల సంబంధాలపై కేంద్రీకృతమవుతోంది.*

*పహల్గామ్ ఉగ్రదాడి నేపథ్యంలో భారత్‌–పాకిస్థాన్‌ సంబంధాలు*

*జమ్మూ కశ్మీర్‌లోని పహల్గామ్‌లో ఉగ్రదాడిలో 26 మంది పర్యాటకులు మరణించగా, ఈ దాడిపై భారత్ తీవ్రంగా స్పందించింది.*

*భారత ప్రభుత్వం తీసుకున్న కీలక నిర్ణయాలు:*

*➤ పాక్ పౌరులు, పర్యాటకులు వారంలో తమ దేశానికి వెళ్లిపోవాలని ఆదేశం.*  

*➤ అటారీ-వాఘా సరిహద్దును తక్షణమే మూసివేస్తున్నట్లు ప్రకటన.*  

*➤ పాకిస్తాన్ పౌరులను ఇకపై భారతదేశంలోకి అనుమతించబోమని స్పష్టం.*  

*➤ సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని నిలిపివేస్తున్నట్లు తెలిపిన భారత్.*

*పాకిస్తాన్ స్పందన:*

*➤ పాకిస్తాన్ తాము ఉగ్రవాద చర్యలకు పాల్పడలేదని ఖండన.*  

*➤ రక్షణ మంత్రి ఖవాజా ఆసిఫ్ ప్రకటన: భారత అంతర్గత సమస్యల కారణంగానే ఈ దాడి జరిగిందని వ్యాఖ్యానం.*  

*➤ అన్ని రకాల ఉగ్రవాదానికి వ్యతిరేకంగా తమ దేశం ఉంటుందని తెలిపిన పాక్.*

*భవిష్యత్ పరిణామాలు:*

*➤ భారత్–పాకిస్థాన్ మధ్య ఉద్రిక్తత మరింత పెరిగే అవకాశం.*  

*➤ సరిహద్దుల్లో సైనిక మోహరింపు పెరుగుతున్న సంకేతాలు.*  

*➤ అంతర్జాతీయ సమాజం జోక్యం అవసరం పెరిగే అవకాశం.*  

*➤ ద్వైపాక్షిక సంబంధాలు తీవ్రంగా దెబ్బతినే సూచనలు.*

*ఈ పరిణామాలు భద్రత, రాజకీయ మరియు ఆర్థికంగా రెండూ దేశాలపై ప్రభావం చూపే అవకాశం ఉంది.*

మొదలయ్యింది

భారత ప్రభుత్వం కఠిన నిర్ణయాలు

🔅పాకిస్తానీయులకు భారత్‌లోకి నో ఎంట్రీ

🔅అటారి-వాఘా చెక్‌పోస్ట్‌ మూసివేత, 

🔅ఇకపై నో వీసాలు

పాక్‌ పర్యాటకులు, పౌరులు 48 గంటల్లో భారత్‌ వీడాలి.

🔅సింధు జలాల ఒప్పందం నిలిపివేత

🔅భారత్ నుంచి వెళ్లాలని పాక్ హైకమిషన్‌కు ఆదేశం

ఉగ్రదాడిలో 25 మంది భారతీయులు, ఒక నేపాలీ మృతి

పహల్గామ్‌ దాడి వెనుక పాక్‌ హస్తం ఉంది

మా దగ్గర పూర్తి ఆధారాలున్నాయి

-విదేశాంగ శాఖ కార్యదర్శి విక్రమ్‌ మిస్రీ