*వివేక చూడమణి*

ఆది శంకరాచార్యుల వారు ‘వివేక చూడామణి’లో చెప్పిన జీవిత సత్యమేంటంటే..

మన వాళ్ళే కాదు, ఒక్కొక్కసారి మన శరీరంలోని అవయవాలు, ఇంద్రియాలు కూడా మనల్ని మోసం చేస్తాయి.. వినడానికి విచిత్రంగా ఉన్న ఇది అక్షరాలా నిజం. ఈ విషయాన్ని 7వ శతాబ్దానికి చెందిన ఆదిశంకరాచార్యుల వారు ‘వివేక చూడామణి’ అనే గ్రంథంలో సైతం వివరించారు.

నీటిలో ఉన్న చేప ఎరను చూడగానే , వాసన తగిలి ఎరకు తగులుకుని, జాలరి బుట్టలోకి పోతుంది.. అంటే దాని నాలుకే దానిని మోసం చేసింది.

చుట్టుపక్కల ఎన్ని తినే పదార్ధాలున్నా, మంటను చూడగానే మిడత అందులో పడుతుంది.. దాని కన్నులే దానిని మోసం చేశాయి.. అనసంపెంగ పూవు వాసన తగలగానే భ్రమరం దాని మీద వాలి, మకరందాన్ని గ్రోలుతుంది. అందులోని విషపదార్థ ప్రభావం చేత భ్రమరం చనిపోతుంది..

మిగిలిన ఏ పూవు మీద వాలినా ఏమీ కాదు, ఒక్క సంపెంగ తప్ప .. అంటే… దాని ముక్కు దానిని మోసం చేసిందన్న మాట. మగ ఏనుగును వేటాడటానికి ఆడ ఏనుగును పంపు తారు.. అది మగ ఏనుగును రాసుకుంటూ వెళ్తుంది. చర్మ రాపిడికి మగ ఏనుగు ఆడ ఏనుగు వెనుకే వెళ్ళి వేట గాళ్ళకు చిక్కుతుంది.. దాని చర్మమే దానిని మోసం చేసిందన్న మాట.. లేడి పిల్లల్ని పట్టుకోడానికి వేణువును ఊదుతారు.. వేణు గానం వినగానే అటు వైపు వెళ్ళి చక్కగా దొరికిపోతాయి.. వాటి చెవులే వాటిని మోసం చేశాయి.. ఒక్కొక్క జంతువులో ఒక్కొక్క ఇంద్రియమే ఎక్కువ చురుకుగా ఉన్న ఈ జీవులే ఇంతలా మోసపోతున్నప్పుడు, పంచేంద్రియాలూ చురుకుగా ఉన్న మనిషి మోసపోకూడదు అనుకుంటే… ఇంకెంతో జాగ్రత్తగా ఉండాలి..

మనిషి తన జీవితంలో ఎన్నో మోసాలు, మర్మాలు, ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంటాడు. కానీ, ఈ మోసాలు బయటి వారు మాత్రమే కాదు, కొన్నిసార్లు మన శరీరంలోని అవయవాలు కూడా మనల్ని మోసం చేస్తాయి. ఈ విషయాన్ని 7వ శతాబ్దపు మహానుభావుడు ఆది శంకరాచార్యులు తన గ్రంథమైన "వివేక చూడామణి"లో అద్భుతంగా వివరించారు. ఇందులో అతను ప్రకృతిలోని జంతువులు, పురుగులు ఎలా తమ ఇంద్రియాల వల్ల మోసపోతున్నాయో ఉదాహరణలతో వివరించాడు. ఈ సత్యం మన జీవితాలకు కూడా గొప్ప పాఠం నేర్పుతుంది.

ఇంద్రియాల మోసం - ప్రకృతి నుండి ఉదాహరణలు

1. చేప - నాలుక వల్ల మోసం

నీటిలో ఈదుతున్న చేప ఎరను చూస్తుంది. దాని రుచి, వాసనకు ఆకర్షితమై అది దాని వైపు వెళ్తుంది. కానీ, ఆ ఎర వేటగాడి ఈడుగు (బుట్ట)లో ఉంటుంది. చేప దానిని తినడానికి వెళ్లి బుట్టలో చిక్కుకుంటుంది. ఇక్కడ చేపకు దాని నాలుకే మోసం చేసింది. రుచికోసం అది ప్రాణాన్ని కోల్పోయింది.

2. మిడత - కళ్ళ వల్ల మోసం

మిడతలు కాంతి వైపు ఆకర్షితమవుతాయి. మంటను చూసినప్పుడు, అది దాని వైపు ఎగిరి పోయి దహించుకుంటుంది. ఇక్కడ మిడతకు దాని కళ్ళే మోసం చేశాయి. చుట్టూ ఎన్నో ఆహారాలు ఉన్నా, అది మంటను తప్పుగా అర్థం చేసుకుంది.

3. భ్రమరం - ముక్కు వల్ల మోసం

అనసంపెంగ పూవు మకరందం తీయదనంతో భ్రమరాలను ఆకర్షిస్తుంది. కానీ, ఈ పూవులో విషపదార్థం ఉంటుంది. భ్రమరం దాని వాసనకు ముగ్ధమై, పూవు మీద కూర్చుంటుంది. కానీ, తర్వాత విషప్రభావంతో చనిపోతుంది. ఇక్కడ భ్రమరానికి దాని ముక్కే మోసం చేసింది.

4. ఏనుగు - చర్మం వల్ల మోసం

వేటగాళ్ళు మగ ఏనుగును పట్టడానికి ఆడ ఏనుగును ఉపయోగిస్తారు. ఆడ ఏనుగు మగ ఏనుగును రాసుకుంటూ దగ్గరకు తీసుకువస్తుంది. మగ ఏనుగు చర్మ స్పర్శకు ముగ్ధమై, ఆడ ఏనుగు వెనుకే వెళ్తుంది. చివరికి అది వేటగాళ్ళకు చిక్కుతుంది. ఇక్కడ మగ ఏనుగుకు దాని చర్మమే మోసం చేసింది.

5. లేడి - చెవుల వల్ల మోసం

లేడి పిల్లలను పట్టుకోవడానికి వేటగాళ్ళు వేణువును ఊదుతారు. వేణు ధ్వని విని, లేడి పిల్లలు ఆ ధ్వని వైపు ఆకర్షితమవుతాయి. చివరికి వేటగాడి చేతికి చిక్కుకుంటాయి. ఇక్కడ లేడి పిల్లలకు వాటి చెవులే మోసం చేశాయి.

మనిషి జీవితంలో ఇంద్రియాల మోసం

ప్రకృతిలోని ఈ జంతువులు ఒక్కో ఇంద్రియం వల్ల మోసపోతున్నాయి. కానీ, మనిషికి పంచేంద్రియాలు (కళ్ళు, చెవులు, ముక్కు, నాలుక, చర్మం) అన్నీ ఉన్నాయి. అంటే, మనకు మోసపోవడానికి అవకాశాలు ఎక్కువ.

కళ్ళు మోసం: అందమైన దృశ్యాలు, డబ్బు, భౌతిక సంపదలు మనల్ని ఆకర్షిస్తాయి. కానీ, అవి నిజమైన ఆనందాన్ని ఇవ్వవు.

చెవుల మోసం: మధురమైన మాటలు, ప్రశంసలు వినడానికి ఇష్టపడతాం. కానీ, అవి కపటం కావచ్చు.

ముక్కు మోసం: సువాసనలు, పరిమళ ద్రవ్యాలు మనల్ని ఆకర్షిస్తాయి. కానీ, అవి ఆరోగ్యానికి హాని కలిగించవచ్చు.

నాలుక మోసం: రుచికరమైన ఆహారం తినాలనే కోరిక వల్ల మోటాపనం, ఆరోగ్య సమస్యలు వస్తాయి.

చర్మం మోసం: శారీరక సుఖాల వెనుక పరుగెత్తడం వల్ల ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధి కుంటుపడుతుంది.

ఇంద్రియాలను జయించడం ఎలా?

శంకరాచార్యులు "వివేక చూడామణి"లో ఇంద్రియాలను నియంత్రించడానికి మార్గాలు సూచించారు:

వివేకం (Discrimination): నిజమైనది, అనాసక్తిని గుర్తించడం.

వైరాగ్యం (Detachment): ప్రపంచ సుఖాలపై ఆసక్తి తగ్గించుకోవడం.

ధ్యానం (Meditation): మనస్సును శాంతపరచుకోవడం.

సత్సంగం (Good Company): జ్ఞానం ఇచ్చే సాధువుల సహవాసం.

ముగింపు

ఆది శంకరాచార్యులు చెప్పినట్లు, ఇంద్రియాలు మనల్ని మోసం చేయవచ్చు. కానీ, వివేకంతో వాటిని నియంత్రించుకుంటే, మనం జీవితంలో నిజమైన శాంతిని, ఆనందాన్ని పొందవచ్చు. ప్రకృతిలోని జంతువులు తమ ఇంద్రియాలకు బానిసలయ్యాయి. కానీ, మనిషి తన బుద్ధిని ఉపయోగించి, ఇంద్రియాలను అధిగమించి, ఉన్నత జీవితం గడపాలి.

"ఇంద్రియాలను జయించినవాడే నిజమైన విజేత" - ఈ సందేశాన్ని ఆది శంకరాచార్యుల గ్రంథం మనకు అందిస్తోంది.