మహాభారతంలోని కురుక్షేత్ర మహా యుద్ధంలో చనిపోయిన మానవులు లేదా జంతువుల దహన/ఖనన కార్యక్రమాలు ఎవరు నిర్వహించేవారు? వివరాలు పంచుకోండి.

కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో అంత్యేష్టి కార్యక్రమాలు

యుద్ధం అనంతర ఏర్పాట్లు.. మా నాన్న చెప్పినట్లు..

యుద్ధం ముగిశాక యుధిష్ఠిరుడు యోధుల శవాలను గౌరవంగా దహనం చేయాలని నిర్ణయించాడని, విదురుడు మరియు సంజయుడు ఈ కార్యక్రమానికి పూర్తి బాధ్యత తీసుకున్నారని చెప్పారు.

ఆయన వివరణలో:

రాజవంశీయులైన భీష్మ, ద్రోణ, కర్ణలను చందన కట్టెలతో, సుగంధ ద్రవ్యాలతో అలంకరించి దహనం చేశారు.

సామాన్య యోధులకు వారి కుల సంప్రదాయాల ప్రకారం అంత్యేష్టి చేశారు.

ఇంకా కాస్త లోతు చర్చలో తెలిసింది:

జంతువులకు కూడా ప్రత్యేక అంత్యక్రియలు జరిగేవి.

గుర్రాలు, ఏనుగులకు ప్రత్యేక చితి కట్టేవారు.

చిన్న జంతువులను భూమిలో పాతేవారు. (అసలు ఈ చర్చ రావటానికి కారణం కోతిని ఊరేగింపు చేసి పాతి పెట్టేరు మాఊర్లోలో)

శుద్ధీకరణ ప్రక్రియ…..

యుద్ధ భూమిని గోమూత్రం, గంగాజలంతో శుద్ధి చేశారు.

వేద మంత్రాలతో హోమాలు, హవనాలు నిర్వహించారు.

తులసి ఆకులు, గంగాజలాన్ని చల్లి భూమిని పవిత్రం చేశారు.

పుస్తకాలు, గ్రంథాల్లో ప్రస్తావనలు

మహాభారతంలో స్త్రీ పర్వం (11వ పర్వం)లో, శాంతి పర్వంలో ఈ అంశాల ప్రస్తావన ఉంది.

BR చోప్రా మహాభారతం టీవీ సీరియల్‌లో ఈ దృశ్యాలను కొంతవరకు చూపించారు.

ఇటీవల వచ్చిన సీరియల్స్‌లో కూడా కొన్ని ప్రస్తావనలు ఉన్నాయి.

కాల వ్యవధి (పూర్వీకుల కథనం ప్రకారం):

మొత్తం 30 రోజులు పట్టింది.

మొదటి 10 రోజులు దహన కార్యక్రమాలు జరిగాయి.

మిగతా 20 రోజులు శ్రాద్ధ, పితృ కర్మలు జరిగాయి.

మహిళల పాత్ర:

గాంధారి, కుంతి, ద్రౌపది వంటి రాణులు పర్యవేక్షణ చేశారు.

స్త్రీలు సుగంధ ద్రవ్యాలు, వస్త్రాలు సమకూర్చారు.

ఆర్థిక వ్యవహారాలు

ఖర్చులు హస్తినాపుర రాజ్య ఖజానా నుండి భరించబడ్డాయి.

స్థానిక వ్యాపారులు దాన ధర్మాలు చేశారు.

ప్రజలు స్వచ్ఛంద సేవలో పాల్గొన్నారు.

మూల శ్లోక ప్రస్తావన

"శవాన్ సర్వాన్ సుగంధీభిః సంస్కార్య విధివత్ తదా

అగ్నౌ ప్రాదాహయామాస ధర్మరాజో యుధిష్ఠిరః"

(అన్ని శవాలను సుగంధ ద్రవ్యాలతో అలంకరించి, విధి విధానాలతో అగ్నిలో దహనం చేయించాడు ధర్మరాజు యుధిష్ఠిరుడు.)

తుదిశంకలనం….

వివిధ మూలాల నుండి సేకరించిన సమాచారం ఆధారంగా చెప్పాలంటే, కురుక్షేత్ర యుద్ధం అనంతరం అంత్యేష్టి కార్యక్రమాలు అత్యంత వ్యవస్థబద్ధంగా, గౌరవప్రదంగా జరిగాయి. యుధిష్ఠిరుడి నాయకత్వంలో వేద విధానాల ప్రకారం ప్రతి యోధుడికి, జంతువుకూ తగిన గౌరవంతో అంత్యక్రియలు జరిగాయి. ఈ కార్యక్రమంలో రాజులు, స్త్రీలు, సామాన్యులు—అందరూ సమానంగా పాలుపంచుకున్నారు.

ఇది నా వ్యక్తిగత అధ్యయనం, పుస్తకాలు, గురువులు, పూర్వీకులు, మిత్రుల నుంచి పొందిన జ్ఞానం ఆధారంగా రాసిన వివరాలు. మీకు తెలిసిన మరిన్ని వివరాలు పంచుకోండి.

Sekarana