*మన అవయవాలు ఎప్పుడు చెడిపోతాయో తెలుసా?*  

*When Do Our Organs Begin to Fail? – In Telugu*

*ముందుమాట:*  

*మన శరీరంలోని ప్రతి అవయవం ఒక మాయాజాలం లాంటి అద్భుతం. కానీ అవి మన అలవాట్ల ఆధారంగా మెల్లగా దెబ్బతింటూ, పనితీరు తగ్గుతూ ఉంటాయి. ఆధునిక జీవనశైలి, ఒత్తిడి, పొరపాటు ఆహారం, మితిమీరు తినే అలవాట్లు – ఇవన్నీ మన శరీరానికి కనిపించని శత్రువులు. ఈ వ్యాసంలో మనకు ముఖ్యమైన 12+ అవయవాలు ఎలా/ఎప్పుడు/ఎందుకు చెడిపోతున్నాయో వివరంగా తెలుసుకుందాం. ఇది తెలుసుకొని మనం ముందు జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే ఆరోగ్యం మన చేతుల్లో ఉంటుంది. చివర్లో కొన్ని ముఖ్యమైన సూచనలతో ముగుస్తుంది.*

  

**1. *కళ్ళు (Eyes) – మొబైల్‌ను ఎక్కువగా చూడడం వల్ల*  

*చెక్ చేయని బ్రైట్ నెస్‌లో ఫోన్ వాడటం కళ్లను బలహీనంగా చేస్తుంది.*  

*పగటిపూటనూ మోతాదుకన్నా ఎక్కువ స్క్రీన్‌ టైమ్ నేరుగా కళ్ల రేటినాను దెబ్బతీస్తుంది.*  

*ఒకే దృష్టిని ఎక్కువసేపు నిలుపుకోవడం వల్ల కంటి శక్తి తగ్గుతుంది.*  

*ఫోన్ వాడే సమయంలో మధ్యలో విరామాలు తీసుకోవాలి.*  

*రాత్రిళ్లు పడుకునే ముందు మొబైల్ చూస్తే మరింత ప్రమాదం.*  

*కంటి పొడి సమస్య, డార్క్ సర్కిళ్స్, తలనొప్పి మొదలవుతాయి.*  

*ఒకప్పుడు 50 ఏళ్లకు వచ్చే సమస్యలు ఇప్పుడే వస్తున్నాయి.*  

*సమయానికి కంటికి విశ్రాంతి ఇవ్వకపోతే కంటిపాప దెబ్బతింటుంది.*

  

**2. *మెదడు (Brain) – నిద్ర లేకపోవడం, ఒత్తిడి*  

*తగిన నిద్ర లేకుండా రోజులు గడిపితే మెదడు పనితీరు మందగిస్తుంది.*  

*ఒత్తిడిలో జీవించడం వల్ల హార్మోన్ బ్యాలెన్స్ దెబ్బతింటుంది.*  

*ఊహాశక్తి, గుర్తింపు శక్తి తగ్గిపోతుంది.*  

*మెదడుకు గడ్డకట్టే ఆలోచనలు పెరిగి మానసిక రుగ్మతలు మొదలవుతాయి.*  

*నిద్రలో డీప్ స్లీప్ స్థాయికి చేరకపోతే మెదడుకి విశ్రాంతి దక్కదు.*  

*తగ్గిన బ్లడ్ సర్క్యులేషన్‌తో బ్రెయిన్ సెల్స్ చనిపోతాయి.*  

*ఒత్తిడికి తగ్గ రక్షణ లేకపోతే డిప్రెషన్ వచ్చే ప్రమాదం ఉంటుంది.*  

*అందుకే మంచి నిద్ర, ప్రశాంతత – మెదడుకు శక్తివంతమైన ఔషధం.*

  

**3. *చెవులు (Ears) – హెడ్‌ఫోన్లు, పెద్ద శబ్దాలు*  

*మితిమీరిన వాల్యూమ్‌లో హెడ్‌ఫోన్స్ వినడం వల్ల చెవిలోని నరాలు దెబ్బతింటాయి.*  

*బారులు, వాహన శబ్దాలు ఎక్కువగా ఉండే చోట ఎక్కువసేపు ఉండకూడదు.*  

*చెవి నొప్పులు, మంట, హేయరింగ్ లాస్ మెల్లగా వస్తుంది.*  

*పిల్లలు హెడ్‌ఫోన్లు వాడే సమయంలో పర్యవేక్షణ అవసరం.*  

*దీర్ఘకాలంగా వినికిడి శక్తి తగ్గిపోతుంది.*  

*చెవులకు రోజూ స్వచ్ఛత అవసరం – కానీ జాగ్రత్తగా మాత్రమే.*  

*వెంటనే గుర్తించి ట్రీట్‌మెంట్ తీసుకోకపోతే శాశ్వత నష్టం జరగవచ్చు.*  

*రోజుకి ఒక గంటకు మించి హెడ్‌ఫోన్స్ వాడకూడదు.*

  

**4. *గుండె (Heart) – ఆహారంలో ఎక్కువ ఉప్పు, స్ట్రెస్*  

*బీపీ, కొలెస్ట్రాల్, ఒత్తిడి – ఇవన్నీ గుండెకి శత్రువులు.*  

*రోజూ ఫాస్ట్ ఫుడ్ తినడం, వ్యాయామం లేకపోవడం వల్ల గుండె బలహీనమవుతుంది.*  

*ఉప్పు అధికంగా ఉండే డైట్స్ గుండె మీద ఒత్తిడి పెంచుతాయి.*  

*ఆరోగ్యం కోసం మితంగా తినడం, తక్కువ ఉప్పు, ఎక్కువ నీళ్లు అవసరం.*  

*గుండెకు ఆక్సిజన్ సరఫరా తగ్గితే హార్ట్ బీట్ లోపిస్తుంది.*  

*హార్ట్ ఎటాక్‌లు యువతలో ఎక్కువగా రావడానికీ ఇదే కారణం.*  

*ప్రతిరోజూ 30 నిమిషాల వాకింగ్ అవసరం.*  

*ఆరోగ్యంగా ఉండాలంటే హృదయాన్ని జాగ్రత్తగా చూసుకోవాలి.*

  

**5. * ఊపిరితిత్తులు (Lungs) – పొగత్రాగడం, కాలుష్యంలో తిరగడం*  

*ధూమపానం శ్వాసకోశాన్ని నశింపజేస్తుంది.*  

*కంటి చూపుకంటే ఊపిరితిత్తుల పనితీరు ఇంకా ముఖ్యమైనది.*  

*కాలుష్యంతో నిండిన ప్రదేశాల్లో తిరిగితే శ్వాస సమస్యలు వస్తాయి.*  

*పొగాకు, వేపలు, గాలిలో ఉన్న సూక్ష్మ ధూళి లంగ్స్ లోకి చేరుతుంది.*  

*అలెర్జీలు, అస్తమా, శ్వాసతీసే లోపాలు అధికమవుతాయి.*  

*ప్రతి రోజూ తాజా గాలిలో 10 నిమిషాలు గాఢంగా శ్వాస తీసుకోవాలి.*  

*వాయు మాస్క్ ఉపయోగించడం అలవాటు చేయాలి.*  

*ఇంటి వాతావరణం శుభ్రంగా ఉంచడం వల్ల ఊపిరితిత్తుల ఆరోగ్యం మెరుగవుతుంది.*

  

**6. *కాలేయం (Liver) – మద్యం, ఫ్యాస్ట్ ఫుడ్స్*  

*అధిక మద్యం సేవనం కాలేయానికి నష్టమే కాదు, మృతి ధ్వారం.*  

*కాలేయం శరీరంలోని అన్ని విషపదార్థాలను డిటాక్స్ చేస్తుంది.*  

*అదనపు కొవ్వు మరియు షుగర్‌ను ప్రాసెస్ చేస్తుంది.*  

*ఫాస్ట్ ఫుడ్ వల్ల ఫ్యాటీ లివర్ వచ్చే అవకాశం ఎక్కువ.*  

*నాన్‌వెజ్ ఎక్కువగా తినడం వల్ల కూడా కాలేయం పని మందగిస్తుంది.*  

*మద్యం మానడం వల్ల కాలేయం తిరిగి ఆరోగ్యంగా మారుతుంది.*  

*పెసరపప్పు, ఆవకాయ తగ్గించి హల్క్ డైట్ తీసుకోవాలి.*  

*వారానికి ఒకరోజు liver cleanse-day పాటించాలి.*

  

**7. *కిడ్నీలు (Kidneys) – నీరు తాగకపోవడం*  

*తగినంత నీరు తాగకపోతే మూత్రంలో టాక్సిన్లు చేరిపోతాయి.*  

*కిడ్నీలు పూర్వవైభవంగా పనిచేయాలంటే రోజుకి కనీసం 2.5 లీటర్లు నీరు అవసరం.*  

*మధుమేహం, బీపీ ఉన్నవారు కిడ్నీ సమస్యలకు బలవుతారు.*  

*కాఫీ, సోడా బాగా తాగడం మూత్రాశయానికి ఇబ్బంది కలిగిస్తుంది.*  

*నిదానంగా కిడ్నీ పనితీరు తక్కువవుతుంది.*  

*విషపదార్థాలు శరీరంలో ఉండిపోయి వికారాలకీ దారితీస్తాయి.*  

*వెనక నొప్పి, ముఖం ఊరటం మొదటి లక్షణాలు.*  

*ఆలస్యం చేయకుండా పరీక్షలు చేయించుకోవాలి.*

  

**8. *Spine & Nervous System – ఆలస్యం గా నిద్ర, మద్యం*  

*శరీర నరాలు ఆరోగ్యంగా ఉండాలంటే శరీర స్థితిని జాగ్రత్తగా చూసుకోవాలి.*  

*వంకరగా కూర్చోవడం, ఎక్కువ సేపు మొబైల్/లాప్‌టాప్ వాడటం సమస్యలు తెస్తుంది.*  

*స్పైన్ సక్రమంగా ఉండకపోతే మెదడు సహకరించదు.*  

*శరీరం మొత్తానికి స్పందన, శక్తి అందించేది నరాలు.*  

*అలసట, నీరసం, చలవ మొదలవుతాయి.*  

*రోజుకి కనీసం 7 గంటల నిద్ర అవసరం.*  

*సెడ్‌నటరీ లైఫ్‌స్టైల్‌ను తగ్గించాలి.*  

*ఫిజియోథెరపీ లేదా స్ట్రెచింగ్ అనుసరించాలి.*

  

**9. *ఎముకలు (Bones) – మద్యం, టీవీ, కాలేయం దెబ్బ*  

*వయస్సుతో పాటు ఎముకలు బలహీనమవుతాయి, కానీ అలవాట్లతో వేగవుతాయి.*  

*విటమిన్ D లోపం, కాడ్‌లివర్ ఆయిల్ తీసుకోకపోవడం కారణం.*  

*అధిక షుగర్ వల్ల ఎముకల స్ధితి బలహీనమవుతుంది.*  

*ఎముకలు శక్తివంతంగా ఉండాలంటే వ్యాయామం అవసరం.*  

*టీవీ ముందు ఎక్కువసేపు కూర్చోవడం హానికరం.*  

*చలికాలంలో రోషణి లేకపోవడం Vitamin D లోపానికి దారితీస్తుంది.*  

*వారానికి 3 సార్లు ఎముకల వ్యాయామం అవసరం.*  

*పాలు, గుడ్లు, బాదం తీసుకోవాలి.*

  

**10. *జీర్ణాశయం (Digestive System) – మసాలాలు, స్పైసీ ఫుడ్*  

*అధికంగా స్పైసీ పదార్థాలు తీసుకోవడం వల్ల గ్యాస్, అల్సర్లు వస్తాయి.*  

*జీర్ణతంత్రం బలహీనమవడం వల్ల శరీరానికి పోషణ తక్కువగా అందుతుంది.*  

*చలికాలంలో విరేచనాలు, మలబద్ధకం మొదలవుతాయి.*  

*ఇదే క్రమంగా పేగుల పనితీరును నెమ్మదిగా దెబ్బతీయవచ్చు.*  

*ఫైబర్ తక్కువగా ఉండే ఆహారం ప్రమాదకరం.*  

*జీర్ణాశయాన్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచాలంటే గోధుమలు, పచ్చివెన్న, పెరుగు అవసరం.*  

*బంగాళదుంప, బియ్యం ఆధారిత ఆహారం తక్కువ చేయాలి.*  

*చింతపండు, మిర్చి మితంగా తీసుకోవాలి.*

  

**ముగింపు:**  

*మన శరీర అవయవాలు బయటకి కనిపించవు కాబట్టి అవి నాశనం అవుతున్న సంగతి మనకు సకాలంలో తెలియదు. కానీ మన అలవాట్లు చూసి భవిష్యత్తు నిర్ణయించవచ్చు. పైగా చెప్పిన ప్రతి అలవాటు మన ఆరోగ్యంపై మౌనంగా దాడి చేస్తూ ఉంటుంది. ఇవి మనం రోజు చేయడాన్ని ఆపితే, మళ్లీ ఆరోగ్యాన్ని తిరిగి పొందడం సాధ్యమే. ఈ రోజు నుంచే మంచి అలవాట్లను అలవరచుకుందాం. మన ఆరోగ్యం మన చేతుల్లోనే ఉంది.*