*పత్రం పూజయామి.....* 

*గణపతిని పత్రాలతో పూజించడం ఆనవాయితీ. వినాయక చవితి పూజలో 21 రకాల పత్రాలే ప్రధానమైనవి. ఆ ఆకులన్నీ దేనికవే విశిష్టమైనవి. దాన్నే ఏకవింశతి పత్రిపూజా అని అంటారు. ఈ పూజకోసం భారీవృక్షాలు, పుష్పజాతులు, గడ్డిజాతులు తదితర భిన్న వృక్షజాతుల నుంచి పత్రాలను సేకరిస్తారు.* 

1. *శమీపత్రం- జమ్మి* 

*శమీ గర్భాదంమంధతి జమ్మిచెట్టులో అగ్నిగుణం ఉందని యజుర్వేదం వర్ణిస్తోంది. అందుకే జమ్మి చెట్టునుండి తీసిన ముక్కతో అగ్నిని రాజేసి హోమాదులను నిర్వహిస్తారు. పొండవులు అరణ్యవాసానికి వెళ్తూ తమ అయుధాలను ఈ చెట్టుపైనే ఉంచారు. నవగ్రహాలలో శనిదేవునికి జమ్మిసమిధలంటే ప్రీతి.*

2. *బిల్వ పత్రం - మారేడు* 

*శివపూజకోసమే మారేడు పుట్టింది. అంతేకాదు... లక్ష్మీదేవి ఈ చెట్టుపై కొలువుంటుంది అందుకే లక్ష్మీ అష్టోత్తరం బిల్వనిలయాయై నమోనమః అంటూ వర్ణిస్తోంది. శతపథ బ్రాహ్మణంలో దీని* *ప్రస్తావనలున్నాయి.*

3. *అర్జున పత్రం- మద్ది* 

*యజ్ఞాలలో ఉపయోగించే సంబారాలను పవిత్రం చేసేందుకు మద్దినే వినియోగిస్తారు. ముఖ్యంగా పితృసంబంధమైన కార్యాలలో దీని వినియోగం ఎక్కువ కృష్ణయజుర్వేదం మద్దిని గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పింది.*

4. *అశ్వత్థపత్రం- రావి* 

*దీనికే పిప్పల అని మరోపేరు, సంతానం లేనివారు రావిచెట్టు, వేపచెట్టును కలిపి అశ్వత కల్యాణం చేసి సంతానం పొందుతారు. ఒకానొక సందర్భంలో అగ్నిదేవుడు ఈ వృక్షంలో నివసించాడని వేదం చెబుతోంది. బృహస్పతి గ్రహ హోమానికి రావి సమిధలను ప్రత్యేకంగా వాడతారు.*

5. *బదరీపత్రం - రేగు* 

*మైత్రాయణి సంహితలో బదరీవృక్షానికి సంబంధించిన ప్రస్తావన కనబడుతుంది. యుద్ధంలో పోరాడుతున్న ఇంద్రుడికి శక్తి కలగడానికి దేవతలకు. వైద్యులైన అశ్వినీదేవతలు రేగుపళ్లు తినిపించారు.*

6. *చూతపత్రం - మామిడి* 

*ఇంట్లో ఏ శుభకార్యమైన మామిడాకు తోరణాలు కట్టుకుంటాం. కొన్ని ప్రాంతాలలో మొదటగా పూతకు వచ్చే మామిడి చెట్లకు కళ్యాణం చేస్తారు. తద్వారా సమృద్ధిగా ఫలసాయం అందుతుందని భావిస్తారు. కావ్య, ఇతిహాసాలలో మామిడి గురించి వర్ణనలు అనేకం ఉన్నాయి.*

7. *దాడిమీపత్రం - దానిమ్మ* 

*లలితా సహస్రనామాల్లో అమ్మవారికి దాడిమీ కుసుమప్రభ అనే నామం కనిపిస్తుంది. లలితాదేవికి ప్రీతిగా చండీహోమాలలో దానిమ్మ పళ్లను, పూలను ఆహుతిగా సమర్పిస్తారు. దాడిమీ వృక్షం ప్రస్తావన మార్కండేయ పురాణం మొదలైన వాటిలో ఉంది.*

8. *దేవదారు* 

*హిమాలయాలలో పెరిగే మొక్క ఇది. అతి సుమనోహరంగా ఎత్తుగా పెరుగుతాయి. సహజత్వం ఉట్టిపడేలా ఉండేందుకు కొన్నిరకాల దేవతల విగ్రహాలను ఈ కలపతో తయారుచేస్తారు. దీనిని సరళ అనే పేరుతోనూ వ్యవహరిస్తారు. ఆగమాలు ఈ కలపను గురించి ఉన్నతంగా వర్ణించాయి.*

9. *బృహతీ వాకుడు* 

*బృహతీపత్రం చూర్ణం దురదలకు, నొప్పులకు పనిచేస్తుంది. దీని కషాయంతో నోటిని శుభ్రపరచుకుంటే నోటి దుర్వాసన తొలగిపోతుంది. రక్తశుద్ధి చేయగల శక్తి బృహతీపత్రానికి ఉంది.*

10. *దూర్వాయుగ్మం గరిక* 

*మానవుని పాపాలను తొలగించి పవిత్రులను చేసే అనేక రకాలైన సాధనాలన్నింటిలోకి గరికపూజ శ్రేష్ఠమైనది. వందలు వేల సంఖ్యల మూలంతో, అనేక వేర్లతో గరిక వరిల్లుతోంది - అని మహానారాయణోపనిషత్తు దూర్వాయుగ్మం విశిష్టతను గొప్పగా వర్ణించింది. జైమినీయ బ్రాహ్మణంలోనూ దీని ప్రసక్తి ఉన్నది. రాహు సంబంధమైన హోమాదులకు దీనిని వాడతారు.*

11. *కరవీరపత్రం - గన్నేరు* 

*అందరు దేవీ దేవతలనూ గన్నేరు పూలతో పూజించవచ్చు. ముఖ్యంగా గౌరీ, లక్ష్మి, సరస్వతులకు గన్నేరుపూలతో పూజ సత్ఫలితాలనిస్తుంది. స్తోత్ర సాహిత్యంలో దీని వర్ణన కనిపిస్తుంది.*

12. *మరువక పత్రం* 

*సువాసనలు చిందే చిన్నమొక్క మరువం వివిధ రంగుల పూలతో దండ గుచ్చి ధరించడానికి మరువాన్ని వాడతారు. అన్ని ఇతర దేవతల పుష్పమాలల్లోనూ మరువం తప్పనిసరిగా ఉంటుంది. ముఖ్యంగా విష్ణు పరమైన దేవతల అలంకారాలలో దీనిని విశేషంగా ఉపయోగిస్తారు.*

13 *మాచీపత్రం దవనం* 

*చల్లని ప్రదేశాలైన కాశ్మీర్, నేపాల్ వంటి చోట్ల విరివిగా బభిస్తుంది. సువాసన కలిగిన వీటి ఆకులనుండి నూనెను తీస్తారు. సుగంధద్రవ్యాలలో ఉపయోగిస్తారు.*

14 *తులసి* 

*తులసి కోట అందరి ఇళ్లల్లో ఉంటుంది. ఉదయాన్నే తులసిని దర్శించుకుంటే పాపాలు నశిస్తాయి. తులసీ దళాలను ప్రత్యేకించి విష్ణుపూజలో విని యోగిస్తారు. వినాయ కపూజలో మాత్రంలో వినాయక చవితినాడు మాత్రమే తులసికి స్థానం ఉంటుంది. మిగతారోజుల్లో తులసితో వినాయకుని పూజించరు.*

15. *ఆర్కపత్రం. జిల్లేదు* 

*వేదాలలో విశిష్టమైన గుర్తింపు ఉన్నది అర్కపత్రం మహాగ్ని చయనం అనే క్రతువును చేసేటప్పుడు ఈ ఆకులనే పాత్రలుగా ఉపయోగించి మేకపాలతో వేదికను అభిషేకిస్తారు. నవగ్రహాలలో మొదటివాడైన సూర్యభగవానుడికి ఈ సమిధలతో హోమం చేయడం ద్వారా రోగాలు పోతాయంటారు.*

16. *అపామార్గపత్రం- ఉత్తరేణి* 

*నముచి అనే రాక్షసుణ్ణి అవమార్గం పట్టింది. ఇంద్రుణ్ణి కాపాడింది ఉత్తరేణి. నవగ్రహాలలో బుధుడి ప్రీతికోసం ఉత్తరేణి పుల్లలతో హోమం చేస్తారు. దీని ప్రస్తావన కూడా మనకు వేదంలో కనబడుతుంది.*

17. *దత్తూర పత్రం - ఉమ్మెత్త* 

*శివుడికి తెల్లపూలంటే ప్రీతి. అందులోనూ తెల్లనివర్ణంలో పూచే ఉమ్మెత్త పూలతో పూజిస్తే అత్యంత సంతృప్తి చెందుతాడు. నలుపురంగు ఉమ్మెత్తలు కూడా ఉంటాయి.*

18. *గండకీ పత్రం - లతాదూర్వా* 

*అరణ్యాలలో మాత్రమే అరుదుగా లభిస్తుంది. గండకీ వృక్షపు ఆకు దీర్ఘ వ్యాధులకు కూడా దివ్యౌషధంగా పనిచేస్తుంది.*

19. *విష్ణుక్రాంత పత్రం* 

*ఆకులు, బెరడు, మొదలైన వాటిని కషాయంగా చేసుకొని త్రాగితే అద్భుతమైన జ్ఞాపకశక్తి స్వంతమవుతుంది. జ్వరానికి మంచి మందు.*

20. *సింధువారపత్రం - వావిలి* 

*ఒంటినొప్పులను తగ్గించి శరీరానికి హాయిని కలిగిస్తుంది. పొలాల్లో గట్లవెంబడి పెరుగుతుంది.*

21. *జాజీపత్రం* 

*తెల్లగా, మల్లెపూవులా ఉండే జాజిపూలను శివారాధనలో విరివిగా వాడతారు. దీనినుండి తయారుచేసే నూనె చల్లదనాన్నిస్తుంది.*

*┈┉┅━❀꧁జై విఘ్నేశా꧂❀━┅┉┈*

         *ఆధ్యాత్మిక అన్వేషకులు*

🍃🌱🍃 🙏🕉️🙏 🍃🌱🍃