ఋణవిముక్తి

ఋణవిముక్తి

1907 వ సంవత్సరం. కలకత్తానగరం. రెవెన్యూ ఆఫీసు.
ఆ రెవెన్యూ ఆఫీసులోనికి కలకత్తా నగరంలో పేరు మోసిన వకీలు చిత్తరంజన్ దాస్ ప్రవేశించారు.

నమస్తే రెవెన్యూ ఆఫీసరు గారూ, ముప్పై ఏండ్ల క్రితం ఈ జాబితాలో ఉన్న మనుషులు గాని, వారి వారసులు గాని ఇపుడు ఎక్కడ ఉన్నారో దయచేసి వివరాలు ఇవ్వగలరా?
నమస్తే చిత్తరంజన్ దాస్ గారూ, తప్పకుండా. మీరు కూర్చోండి. ఏమయ్యా దీనదాసూ, ఇలా రా, ఈ జాబితా తీసుకుని, వీరడిగిన వివరాలు ఇవ్వండి.
ధన్యవాదాలు రెవెన్యూ ఆఫీసరుగారూ. ఎంతసేపు పడుతుంది?
వెదికి ఇవ్వడానికి ఒకరోజైనా పడుతుంది. రేపు ఇదే సమయానికి రాగలరా?
తప్పకుండా. ధన్యవాదాలు.

రండి చిత్తరంజన్ దాస్ గారూ, మీరడిగిన వివరాలు దొరికాయి. ఇవిగోండి.
ఆహా, ధన్యవాదాలు ఆఫీసర్ గారూ, మీ ఋణం తీర్చుకోలేనిది.
సరే, చిత్తరంజన్ గారూ, మీరు ఏమీ అనుకోనంటే ఒక మాట అడుగవచ్చా?
అయ్యో, ఎంతమాట! తప్పకుండా అడగండి.
మీరు ఇచ్చిన ఈ జాబితాలోని మనుషులందరూ ఎవరండీ? ఎందుకు వారి వివరాలను మీరు కోరారు?
ఆఫీసర్ గారూ, వీరందరూ మా తండ్రిగారి ఋణదాతలు. మా నాన్నగారు అప్పట్లో బ్రహ్మో పబ్లిక్ ఒపీనియన్ అనే పత్రికను నడిపేవారు. దానిని నడిపేందుకు గాను వీరి దగ్గర ఋణం తీసుకున్నారు. దురదృష్టవశాత్తు ఆ పత్రికకు నష్టాలు వచ్చాయి. మా నాన్నగారు మా ఆస్తినంతటినీ అమ్మినప్పటికీ వీరి దగ్గర తీసుకున్న అప్పులను పూర్తిగా తీర్చలేకపోయారు. దివాలా తీశారు. నేను అప్పట్లో చిన్నవాడిని. అయితే ఇప్పుడు నేను హైకోర్టు లాయరును. కావలసినంత ధనం సంపాదించాను. అందువల్ల అప్పట్లో మా నాన్నగారి మీద నమ్మకంతో అప్పు ఇచ్చిన వారి ఋణం వడ్డీతో సహా కలిపి, అప్పట్లోనే ఇవ్వలేకపోయినందుకు నష్టపరిహారంగా రెండు రెట్లుగా ఇద్దామని సంకల్పించాను. లెక్క చూస్తే దాదాపు పదిలక్షలైంది. ఆ మొత్తాన్ని వారికి గాని, వారి వారసులకు గాని అందజేయాలని ప్రయత్నం చేస్తున్నాను. అందుకే వారి వివరాలనడిగాను.
చిత్తరంజన్ దాస్ గారూ, మీవంటివారిని కన్న తల్లిదండ్రులు ధన్యులు. మీ పూర్వికులందరికీ మీరు శాశ్వతపుణ్యలోకాలను సంపాదించబోతున్నారు.
కుమారునిగా అది నా బాధ్యత కదా ఆఫీసర్ గారూ. లేకుంటే ఆ వంశంలో పుట్టాను అని నేను చెప్పుకున్నంత మాత్రాన ప్రయోజనమేమిటి?
అవును దాస్ గారూ, మీవంటి వ్యక్తులకు సమకాలికుడను కావడం నా భాగ్యం.
ఎంతమాట ఆఫీసర్ గారూ, నేను అడిగిన వెంటనే వివరాలను వెదికించి ఇప్పించారు. మీ సహకారం లేకుంటే నేను కూడా వారి ఋణం తీర్చలేకపోయానే అన్న బాధతోనే జీవితం చాలించి ఉండేవాడిని. వారి వివరాలు ఇచ్చి నన్ను ఎంతో సంతోషపెట్టారు. ధన్యవాదాలు మహోదయా. సెలవు ఇప్పించండి. మరలా పని ఉన్నపుడు వచ్చి కలుస్తాను.
అలాగే వెళ్లిరండి దాస్ గారూ, మీలాంటి సత్పురుషులు ఈ దేశంలో మళ్లీ మళ్లీ పుట్టాలి.

భారతీయత

నేతాజీ సుభాాస్ చంద్రబోసుకు రాజకీయ గురువైన దేశబంధు చిత్తరంజన్ దాస్ గారి జీవితకథలో ఒక సంఘటనను చిన్న సంభాషణరూపంలో తెలియజేసేందుకు ఇలా ప్రయత్నం చేశాను.
ఈ సంఘటనను ప్రేరణగా తీసుకుని తెలుగులో ఒక సినిమా కూడా వచ్చింది. చిత్తరంజన్ గారికి శాశ్వతంగా అతడు ఋణపడే ఉంటాడు!

భారతదేశం మహోన్నతమైన సంస్కృతుల నిలయం, ఇటువంటి భారతదేశాన్ని సమ్మున్నతంగా నిలబెట్టే బాధ్యత మన భుజాల మీద ఉంది, భుజాల నుండి కిందకు దించుతారో నెత్తి మీద పెట్టుకుంటారో అది మీ ఇష్టం.

సేకరణ