From Stigma to Right: Mental Health in Focus | Reason With Raghava

From Stigma to Right: Mental Health in Focus | Reason With Raghava

https://youtu.be/wzYWQa1if1M?si=a9CLWcV4atmjdCMR

56 మిలియన్ పీపుల్ లివ్ ఇన్ డిప్రెషన్ 36 మిలియన్ పీపుల్ లివ్ విత్ యంజైటీ డిసార్డర్స్ అండ్ సూసైడ్స్ గురించి వస్తాయి స్టూడెంట్ సూసైడ్స్ హాపెన్ గంటకి ఒక స్టూడెంట్ చనిపోతున్నాడు ఇండియాలో ఇప్పుడు మనకి మెంటల్ హెల్త్ గురించి మాట్లాడినప్పుడల్లా అందర అనేది ఏంటంటే ఇంకా చాలా రూరల్ ఏరియాస్ లో గాని ఆఫ్కోర్స్ ఆ అర్బన్ ఏరియాస్ లో కూడా చాలా ఇంకా స్టిగ్మా ఉన్నది ఏంటి అంటే మీరు వీక్ మీకు చేత కావట్లేదు అందుకని ఇలా ఉంది అసలు డిప్రెషన్ అంటే ఏంటి పాత కాలంలో అలా ఉండేది కాదు ఉక్దేవ్ సాహ వర్సెస్ స్టేట్ ఆఫ్ ఆంధ్రప్రదేశ్ అని చెప్పేసి సో దీన్ని బ్యాక్ స్టోరీ లోకి వెళ్తే విశాఖపట్నంలో ఒక హాస్టల్ లో చదువుకునే ఒక హాస్టల్ లో ఉండే నీట్ ఆస్పిరెంట్ ఒక అమ్మాయి 17 ఇయర్స్ అమ్మాయి రూఫ్ టాప్ మీద నుంచి పడి చనిపోయింది. వరల్డ్ హెల్త్ ఆర్గనైజేషన్ రీసెంట్ గా రిలీజ్ చేసిన డేటా ప్రకారం మోర్ దెన్ 1 బిలియన్ పీపుల్ ఆర్ లివింగ్ విత్ మెంటల్ హెల్త్ డిసార్డర్స్ అంటే 100 కోట్ల మంది అంటే ప్రపంచ జనాభాలో 14% మంది 14% ఆఫ్ వరల్డ్స్ పాపులేషన్ ఇది యూత్ లో ఇంకా ఎక్కువఉంది 20 ట 29 ఇయర్స్ గ్రూప్ హస్ సీన్ మోర్ రైస్ ఇన్ దిస్ మెంటల్ హెల్త్ డిసార్డర్స్ ఇండియా విషయానికి వస్తే 56 మిలియన్ పీపుల్ లివ్ ఇన్ డిప్రెషన్ 36 మిలియన్ పీపుల్ లివ్ విత్ యంజైటీ డిసార్డర్స్ అండ్ సూసైడ్స్ గురించి వస్తాయి స్టూడెంట్స్ సూసైడ్స్ హాపెన్ గంటకి ఒక స్టూడెంట్ చనిపోతున్నాడు ఇండియాలో స్టూడెంట్స్ కాకుండా మిగతా అన్ని సూటిసైడ్స్ చూస్తే 15 నుంచి 22 20 పీపుల్ వరకు సూసైడ్స్ గంటకి చనిపోతున్నారు ఇండియాలో సో ఇవన్నీ ఎందుకు జరుగుతున్నాయి అని మనం ఒకసారి ఆలోచించుకున్నట్లయితే మెంటల్ హెల్త్ గురించి మాట్లాడుకోవాలి. మెంటల్ హెల్త్ గురించి మాట్లాడుకోవాలి అంటే ఇట్ ఇస్ ఎనీ డే ఏ గుడ్ డే టు టాక్ అబౌట్ మెంటల్ హెల్త్ బికాజ్ అసలుకే చాలా అవేర్నెస్ కావాలి అవేర్నెస్ పెరుగుతుంది బట్ ఇంకా కావాలి బట్ టుడే ఇస్ మోర్ అపర్చుని డే బికాజ్ అక్టోబర్ 10th ఇస్ వరల్డ్ మెంటల్ హెల్త్ డే అసలు మెంటల్ హెల్త్ అంటే ఏంటి? ది వరల్డ్ హెల్త్ ఆర్గనైజేషన్ డిఫైన్స్మెంటల్ హెల్త్ యస్ ఏ స్టేట్ ఆఫ్ వెల్ బీయింగ్ వర్ ఆన్ ఇండివిడ్ువల్ రిలైజస్ దర్ క్పabబిలిటీస్ కెన్కోప్ విత్ ది నార్మల్ స్ట్రెస్సర్స్ ఆఫ్ లైఫ్ వర్క్ ప్రొడక్టివలీ అండ్ ఇస్ ఏబుల్ టు కాంట్రిబ్యూట్ టు దర్ కమ్యూనిటీ మానసిక ఆరోగ్యం అంటే మనకుఉన్న ఒత్తిడ్లను ఎదుర్కోగలగడం మనకున్న శక్తి సామర్థ్యాలు మన క్యాపబిలిటీస్ ని రియలైజ్ చేయడానికి అంటే గుర్తించడానికి ఉపయోగపడేలా మన ఆరోగ్యం ఉండడం నేర్చుకోవడానికి పని చేయడానికి అండ్ సమాజానికి కమ్యూనిటీకి ఎంతో కొంత కాంట్రిబ్యూట్ చేసే విధంగా మన ఆరోగ్యం ఉండడం మన హెల్త్ అలా ఉండడం మన మెంటల్ హెల్త్ అలా ఉండడం అన్నది మానసిక ఆరోగ్యం యొక్క డెఫినిషన్డబల్యూహ్ఓ చెప్పిన డెఫినిషన్ అయితే మెంటల్ హెల్త్ గురించి ఇప్పుడు చాలా అవేర్నెస్ పెరిగింది ఈ మధ్యకాలంలో అప్పటికంటే దానికి స్టిగ్మా తొలగింది. ఇంకా పూర్తిగా తొలగలేదు బట్ ఎంతో కొంత కొంచెం బెటర్ వేలోనే ఇప్పుడు వెళ్ళింది అని చెప్పాలి. బట్ ఇంకా స్టిగ్మా ఉండడానికి చాలా కారణాలు ఉంటాయి. ఇప్పుడు మనకి మెంటల్ హెల్త్ గురించి మాట్లాడినప్పుడల్లా అందర అనేది ఏంటంటే ఇంకా చాలా రూరల్ ఏరియాస్ లో గాని ఆఫ్కోర్స్ ఆ అర్బన్ ఏరియాస్ లో కూడా చాలా ఇంకా స్టిగ్మా ఉన్నది ఏంటి అంటే మీరు వీక్ మీకు చేత కావట్లేదు అందుకని ఇలా ఉంది అసలు డిప్రెషన్ అంటే ఏంటి పాత కాలంలో అలా ఉండేది కాదు ఒకప్పుడు అసలు అట్లాంటివి ఏమన్నా ఉంటాయా మీకు పని లేదు మీకు బిజీ అవ్వండి నువ్వు స్నాప్ అవుట్ ఆఫ్ ఇట్ మీరు వెళ్లి వేరే పని చేసుకోండి బిజీ అవ్వండి మీ అంతా మీ తలలో ఉంది మీ బుర్రలో ఉంది అదంతా వదిలేయండి మీ కంట్రోల్ మీ లైఫ్ తెచ్చుకోండి ఇలాంటివన్నీ చెప్తూఉంటారు. సో స్ట్రాంగ్ వర్సెస్ వీక్ బైనరీ తెచ్చి మెంటల్ హెల్త్ ఉంది అని చెప్తే నువ్వు వీక్ నీకు లేదు అంటే స్ట్రాంగ్ అని చెప్తారు. ఇట్ ఇస్ నాట్ అబౌట్ దట్ మెంటల్ హెల్త్ అనేది అందరికీ వస్తుంది. ఇట్ కమ్స్ ఇర్రెస్పెక్టివ్ ఆఫ్ సోషియల్ ఎకనామిక్ బ్యారియర్స్ ఆల్సో ది లైఫ్స్ ఆఫ్ షారుక్ ఖాన్ దీపికా పదుకొని మనకి క్రికెటర్ క్లన్ మాక్స్వెల్ టెన్నిస్ ప్లేయర్ నవమి వసాఖ ఇట్లాంటి వాళ్ళు వీళ్ళందరూ కోట్లు కడిగించిన వాళ్ళు ఫుల్ బిజీ పీపుల్ బట్ వీళ్ళక కూడా మెంటల్ హెల్త్ ఇష్యూస్ వచ్చాయి అండ్ దే వర్ వోకల్ అబౌట్ ఇట్ వాళ్ళు బయటిక వచ్చి చెప్పుకున్నారు. గ్లెన్ మాక్స్వెల్ స్కిప్ ప్లేయింగ్ క్రికెట్ కొన్ని కొన్ని నెలలు క్రికెట్ ఆడలేదు మెంటల్ హెల్త్ రీజన్స్ ఉన్నాయని దీపికా పదుకునే వాస్ ఓపెన్ అబౌట్ ఇట్ షారుక్ ఖాన్ కూడా చెప్పాడు వీళ్ళందరి మేము మెడికల్ ఇంటర్వేషన్ తీసుకున్నాం థెరపీస్ కి వెళ్ళాం కౌన్సిలింగ్ తీసుకున్నామ అని కూడా చెప్పారు. సో ఇట్ ఇస్ నాట్ అబౌట్ స్ట్రాంగ్ వర్సెస్ వీక్ బైనరీ మనం సుశాంత్ సింగ్ రాజ్పూత్ సూసైడ్ కేస్ లో కూడా చూసుకున్నాం. దాన్ని ఒక ఇండివిడ్ువల్ పర్స్పెక్టివ్ ఏదో కాసేషన్ ఎలా పెడతారు అంటే ఎవడో ఎవరో ద్రోహం చేయడం వల్ల చనిపోయాడు అన్నట్టు వీక్ అని చెప్పి ముద్రించి ఐదర్ ముద్రిస్తారు లేదా ఏదో వేరే కాసెస్ తీసుకొచ్చి ఒక ఇండివిజువల్ వాళ్ళు చనిపోయాడు ఇలా అని చెప్పి ముద్రిస్తారు బట్ సూసైడ్ అనేది లేదా మెంటల్ హెల్త్ అనేది డిప్రెషన్ అనేది యంజైటీ అనేది ఒక మేజర్ థింగ్ ఇట్ ఇస్ ఆన్ ఎమర్జెన్సీ అని చెప్పి ఎవరు గుర్తించారు ఇన్ఫాక్ట్ నేను ఎమర్జెన్సీ అనే పదం ఎందుకు వాడానఅంటే whoూహ్ఓ వరల్డ్ హెల్త్ ఆర్గనైజేషన్ కాల్డ్ ఇట్ ద హిడెన్ ఎమర్జెన్సీ విచ్ వ ఆర్ నాట్ రెడీ టు కాన్ఫ్రంట్ మనం ఎదుర్కోవడానికి సిద్ధంగా లేని ఒక వీళ్ళని ఎమర్జెన్సీగా చెప్పింది. 2017 లో కూడా ఒక కాన్ఫరెన్స్ పెట్టారు డిప్రెషన్ లెట్స్ టాక్ అని చెప్పి సో ఇప్పుడు ఈ మధ్యకాలంలో అవేర్నెస్ చాలా పెరిగింది. మన దగ్గర హెల్త్ పాలసీస్ ఉన్నాయి నేషనల్ మెంటల్ హెల్త్ పాలసీ ఉంది మెంటల్ హెల్త్ యాక్ట్ ఉంది 2017 ది బట్ మెజర్స్ బాగున్నాయి సూసైడ్ ని డీక్రిమినలైజ్ చేశారు ఈ ఇన్స్టిట్యూషనల్ మెకానిజమ్స్ అన్ని ఉన్నాయి బట్ ఇంప్లిమెంటేషన్ లేదు రిసోర్స్ అలకేషన్ లేదు ఫండ్స్ లేదు ఫర్ ఎగ్జాంపుల్ మనకి ట్రైన్డ్ ప్రొఫెషనల్స్ కూడా మన పాపులేషన్ కి సరిపడా లేరు. మీకుొక డేటా చెప్పాలి అంటే ఫర్ ఎవ్రీ 1 లాక్ పాపులేషన్ వి హావ్ 0.75 సైకియాట్రిస్ట్ ఇన్ ఇండియా అంటే లక్ష మందికి 0.75 75 సైకయాట్రిస్ట్ అంటే ఒక్కరు కూడా లేరు. WHO రికమెండ్ చేసేది ఏదంటే మినిమం త్రీ పీపుల్ ఉండాలని చెప్పి లక్ష మందికి ముగ్గురు సైకియాట్రిస్ట్లు ఉండాలి అని చెప్పేసి మన దగ్గర ట్రైన్ ప్రొఫెషనల్స్ తక్కువే సోషల్ వర్కర్స్ తక్కువే దీని గురించి అవేర్నెస్ తక్కువే ఇదిఒక్కటే కాదు బడ్జెట్ విషయం మాట్లాడితే మెంటల్ హెల్త్ రిక్వైర్స్ 93,000 క్రోర్స్ బడ్జెట్ బట్ మన దగ్గర 1000 కోట్ల దగ్గరే ఆగిపోతుంది 93వ000 కోట్ల ఆవశ్యకత ఉన్న 1000 కోట్ల దగ్గరే మన బడ్జెట్లు ఆగిపోతున్నాయి. అండ్ ఇదే కాకుండా దీనికి ఒక క్రిటికల్ కేర్ కావాలి ఒక ఇమీడియట్ ఇంటర్వెన్షన్ కావాలి బట్ మన దగ్గర 10 టు 12% ఆఫ్ దిస్ పీపుల్ హస్ హ ఆర్ సఫరింగ్ ఫ్రమ దిస్ డిసార్డర్స్ ఆర్ మెంటల్ హెల్త్ ఇష్యూస్ హవ్ మెడికల్ ఇంటర్వెన్షన్ ఒక క్రిటికల్ కేర్ గాని ఒక థెరపీ గాని కౌన్సిలింగ్ గాని ఓన్లీ 10 టు 12% పీపుల్ కే దొరుకుతుంది. సో దీని దిశగా జరిగిన ఒక రీసెంట్ గ్రేట్ డెవలప్మెంట్ గురించి చెప్పాలి ఇప్పుడు ఇట్ ఇస్ ఏ గ్రేట్ డెవలప్మెంట్ బట్ అన్ఫార్చునేట్లీ ఇట్ ఇస్ బార్న్ అవుట్ ఆఫ్ అన్ఫార్చునేట్ అండ్ ట్రాజిక్ ఇన్సిడెంట్ అండ్ ఇదొక కేస్ సుఖదేవ్ సాహ వర్సెస్ స్టేట్ ఆఫ్ ఆంధ్రప్రదేశ్ అని చెప్పేసి సో దీన్ని బ్యాక్ స్టోరీ లోకి వెళ్తే విశాఖపట్నంలో ఒక హాస్టల్ లో చదువుకునే ఒక హాస్టల్ లో ఉండే నీట్ ఆస్పిరెంట్ ఒక అమ్మాయి 17 ఇయర్స్ అమ్మాయి రూఫ్ రూఫ్ టాప్ మీద నుంచి పడి చనిపోయింది. లోకల్ అథారిటీస్ ఏం క్లాసిఫై చేశారంటే దే క్లాసిఫైడ్ ద డెత్ స్ సూసైడ్ సూసైడ్ వల్ల చనిపోయింది అని చెప్పి బట్ వాళ్ళ అమ్మాయి వాళ్ళ ఫాదర్ దీంట్లో ఏదో ప్రాబ్లం ఉంది దీని సస్పిషియస్ గా ఉంది అనుమానస్పదంగా ఉంది. సూసైడ్ కాదేమో సంథింగ్ హస్ హాపెన్డ్ అని చెప్పి మొత్తం ఆయన సిబిఐ కేస్ ఇవ్వమన్నాడు బట్ అతని మాట ఎవరు వినలేదు. అతను సుప్రీం కోర్టు లో అపీల్ చేశాడు. సుప్రీం కోర్ట్ సిబిఐ కేస్ ఇచ్చింది. సో అక్కడి వరకు ఈ కేస గురించి అయింది బట్ ఈ కేస లో ఈ రాజిక్ ఇన్సిడెంట్ నుంచి వచ్చిన గ్రేట్ డెవలప్మెంట్ ఏంటి అంటే సుప్రీం కోర్ట్ యస్ ప్రయారిటీస్ మెంటల్ హెల్త్ కేర్ మెంటల్ హెల్త్ కేర్ ని సుప్రీం కోర్ట్ ఎంత ఇంటిగ్రల్ పార్ట్ గా తీసుకుంది అంటే ఒక ఫండమెంటల్ రైట్ గా దాన్ని గుర్తించింది అంటే మనకు ఆర్టికల్ 21 టాక్స్ అబౌట్ రైట్ టు లైఫ్ అండ్ పర్సనల్ లిబర్టీ దాంట్లో మెంటల్ హెల్త్ ని ఇంటిగ్రల్ పార్ట్ చేసి ఆ రైట్ టు లైఫ్ అండ్ పర్సనల్ లిబర్టీ లో మెంటల్ హెల్త్ అనేది కూడా ఇంపార్టెంటే అని చెప్పి సుప్రీం కోర్ట్ క్యాటగరికల్లీ స్టేట్ చేసింది దీనివల్ల మెంటల్ హెల్త్ అనేది ఇంతవరకు ఒక స్టాచుటరీ రైట్ గా ఉండేది. అంటే గవర్నమెంట్స్ లాస్ చేసి అలా ఏదో చేస్తే తప్ప దాన్ని ఎవరు రైట్ గా గుర్తించేవాళ్ళు కాదు. ఇప్పుడు బికాజ్ ఇట్ ఇస్ పార్ట్ ఆఫ్ ఆర్టికల్ 21 విచ్ ఇస్ ఏ ఫండమెంటల్ రైట్ అది మన ఇంటిగ్రల్ పార్ట్ అవ్వడం వల్ల అది మనఅందరికీ కలిగి ఒక ఫండమెంటల్ రైట్ అవ్వడం వల్ల ఇట్ ఇస్ ఆన్ obబ్లిగేషన్ ఆన్ ద గవర్నమెంట్ టు టేక్ కేర్ ఆఫ్ మెంటల్ హెల్త్ ఇట్ ఇస్ ఆన్ obబ్లిగేషన్ ఆన్ ద గవర్నమెంట్ టు అడ్రస్మెంటల్ హెల్త్ అండ్ టుఫోocస్ ఆన్ మెమెంటల్ హెల్త్ బికాuse్ ఇట్ ఇస్ ఫండమెంటల్ రైట్ సో ఈ అన్ఫార్చునేట్ ఇన్సిడెంట్ నుంచి ఇదిఒక గ్రేట్ డెవలప్మెంట్ వచ్చింది దీనివల్ల ఇంకా ఏమవుతుంది అంటే ఇట్ట రికగనైజస్ దట్ ఈ మెంటల్ హెల్త్ అనేది సూసైడ్స్ అనేది డిప్రెషన్ అనేది ఇట్స్ నాట్ జస్ట్ ఒక ఇండివిడ్యువల్ బిలీవ్మెంట్ అంటే ఒక ఒక వ్యక్తిగతంగా ఏదో జరిగే ఒక ప్రాబ్లమే కాకుండా లేకతే ఆ వ్యక్తిగతంగా వాడు గివ్ అప్ నేచర్ వాళ్ళు ఎదుర్కోలేక అలా చేసిందే కాకుండా ఒక పబ్లిక్ ఇంజస్టిస్ ఒక సిస్టమాటిక్ ఫెయిల్యూర్ ఒక స్ట్రక్చరల్ ప్రాబ్లం ఒక వ్యవస్థీకృతమైన ప్రాబ్లం గా దీన్ని గుర్తిస్తారు అందుకే దాన్ని ఫండమెంటల్ రైట్ గా పెట్టారు. అందుకే దానికి ఇలా పెట్టారు అండ్ ఇట్ ఆల్సో ఇష్యూడ్ గైడ్లైన్స్ సహా గైడ్లైన్స్ అని చెప్పి ఎడ్యుకేషనల్ ఇన్స్టిట్యూషన్స్ కి అకాడమిక్ ఇన్స్టిట్యూషన్స్ కి ఒక గైడ్లైన్స్ ఇచ్చి ఇంతమంది కౌన్సిలర్స్ ఉండాలి దీని మెంటల్ హెల్త్ గురించి ఇలా చేయాలి అని చెప్పి ఇట్ హస్ మండేటడ్ ఎడ్యుకేషన్ ఇన్స్టిట్యూషన్స్ టు ఫాలో దస్ గవర్నమెంట్ ని చట్టాలు చేయమన్నారు ఆ చట్టాలు చేసే వరకు వీళ్ళ ఇచ్చిన గైడ్లైన్స్ ని బైండింగ్ గా చెప్పారు. సో ఇట్ ఇస్ ఏ గ్రేట్ డెవలప్మెంట్ యస్ ఐ సెడ్ అన్ఫార్చునేట్లీ బార్న్ అవుట్ ఆఫ్ ట్రాజిక్ ఇన్సిడెంట్ అయితే ఇంకా గవర్నమెంట్ ఏం చేయొచ్చు అంటే దీన్ని ఒక మల్టీ డిసిప్లినరీ అప్రోచ్ ఒక క్రాస్ మినిస్టేరియల్ టాస్క్ ఫోర్స్ గా ఏర్పడి ఈ రోజు హిందీలో ఒక ఆర్టికల్ వచ్చింది దాంట్లో ఇట్ టాక్స్ అబౌట్ దిస్ అంటే ఏంటంటే జనరల్లీ మెంటల్ హెల్త్ కానీ సూసైడ్స్ కానీ ఇది అయ్యే మోర్ ప్రోన్ ఉన్న పీపుల్ ఎవరు అంటే వుమెన్ స్టూడెంట్స్, ఫార్మర్స్ వీళ్ళు బికాజ్ ఆఫ్ వేరియస్ రీసన్స్ సో ఇలాంటప్పుడు ఏం చేయాలంటే లాట్ ఆఫ్ మినిస్ట్రీస్ ఆర్ ఇన్వాల్వడ్ వుమెన్ కి వుమెన్ అండ్ చైల్డ్ కేర్ మినిస్ట్రీస్ కానీ హెల్త్ కి మినిస్టర్ ఆబియస్లీ బికాజ్ ఇట్ ఇస్ హిస్ డొమైన్ మెంటల్ హెల్త్ అనేది ఎడ్యుకేషన్ మినిస్టర్ బికాజ్ లాట్ ఆఫ్ స్టూడెంట్స్ ఎడ్యుకేషన్ ఇన్స్టిట్యూషన్స్ వాళ్ళ ప్రెజర్ వల్ల ఈ సూసైడ్స్ కి వాళ్ళు రిసార్ట్ అవుతున్నారు. అండ్ ఆల్సో అగ్రికల్చర్ కాబట్టి ఫార్మ్ డిస్ట్రెస్ వల్ల రైతులు చాలా మంది సూసైడ్స్ చేసుకొని చనిపోతున్నారు కాబట్టి అగ్రికల్చర్ మినిస్టర్ వీళ్ళందరూ కలిసి సమన్వయంగా కొన్ని మెథడ్స్ మెజర్స్ తెచ్చి నాట్ జస్ట్ మెడికల్ ఇంటర్వెన్షన్స్ ఇప్పుడు ఫర్ ఎగ్జాంపుల్ ఫార్మర్స్ ది సూసైడ్స్ పోవాలి అంటే మెడికల్ ఇంటర్వెన్షన్ ఇచ్చేసి సైకాలజిస్ట్ దర తీసుకెళ్లి సైకయాట్రిస్ట్ దర తీసుకెళ్లి అతనికి ఇస్తేనే సరిపోదు. డెట్ రిలీఫ్ కావాలి అతనికి అగ్రికల్చర్ ఇన్కమ్ డబుల్ అవ్వాలి ఇవన్నీ చేస్తే కూడా ఇన్వ వీటన్నిటితో పాటు సమన్వయంగా ఇవన్నీ చేస్తేనే ఆ ప్రాబ్లం్ సాల్వ్ అవుతుంది సో ఇవన్నీ చేయాలి అలాగే కౌన్సిలింగ్ ని ఒక పబ్లిక్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ లో టీచర్ ఒక పార్ట్ టైం గా ఎవరో పార్ట్ టైం గా ఒక ఎవరో టీచర్నో ఎవరనా తీసుకొచ్చిందో కౌన్సిలింగ్ చేపించడం కాకుండా అంటే అది ఏదైతే ఇంపార్టెన్స్ డిజర్వ్ చేస్తాదో దానికి అంత ఇంపార్టెన్స్ ఇచ్చి దాన్ని మనం అలా గుర్తిస్తేనే మనం దీన్ని ఇంకా మెరుగుపడినట్టు అవుతుంది. అండ్ ఇంకా మనం చెప్పాలి అంటే ఈ స్టిగ్మా గురించి మనం ఇంకొంచెం మాట్లాడుకుంటే చాలా మంది ఏమనుకుంటారంటే ఇది ఎవరికో ఎక్కడో వస్తుంది మనందరికి రాదని బట్ ఇస్ నాట్ యస్ ఎక్స్క్లూసివ్ యస్ వ టెం టు బిలీవ్ ఇది మన చుట్టుపక్కల వాళ్ళకి మన ఫ్రెండ్స్ కి మన రిలేటివ్స్ కి అందరికీ ఉంటుంది. ఆల్ ద వైల్ ప్రూటింగ్ అప్ ఏ బ్రేవ్ ఫేస్ దే మైట్ బి సఫరింగ్ విత్ డిప్రెషన్ అంటే వాళ్ళు బయటకి ధైర్యంగా కనిపిస్తున్న వాళ్ళ డిప్రెషన్ యంజైటీ ఓసిడి చాలా దానితో వాళ్ళు సఫర్ అవుతూ ఉంటారు మనకు తెలియదు అంతే సో మనకి ఇక్కడ మనకి కావాల్సింది ఏంటంటే దీన్ని యొక్క ఫిజికల్ ఇల్నెస్ లా ట్రీట్ చేయాలి మెంటల్ హెల్త్ ని అది ఒక భూతంలో ఒక కర్స్ లో ఒక బ్లాక్ మ్యాజిక్ లో కాకుండా ఒక ఫిజికల్ వెల్నెస్ కి ఎలాగైతే మనం మెడికల్ కేర్ తీసుకుంటామో మెడికల్ ఇంటర్వెన్షన్ తీసుకుంటామో అలాగే మెంటల్ హెల్త్ ని కూడా అలాగే తీసుకోవాలి. బికాజ్ మనక ఒక స్టమక్ పెయిన్ కి హెడ్ేక్ వచ్చినప్పుడు మనం ఏదైతే మెడికల్ ఇంటర్వెన్షన్ తీసుకుంటాం సేమ్ అలాగే తీసుకోవాలి బికాజ్ మెంటల్ హెల్త్ ఇస్ ఆల్సో అన్ మేజర్ ఇష్యూ అని మన గవర్నమెంట్స్ గుర్తిస్తున్నాయి ఇప్పుడు సుప్రీం కోర్ట్ గుర్తించింది ప్రజలు కూడా గుర్తించాలి. ద ఓన్లీ మంత్ర ఇస్ సింపుల్ ఎక్స్ప్రెషన్ ఆఫ్ డిప్రెషన్ ఇన్స్టెడ్ ఆఫ్ ఇట్స్ సప్రెషన్ బికాజ్ మనకి ఇప్పుడుఉన్న పరిస్థితుల్లో మనకి అవేర్నెస్ కావాలి అందరితో మాట్లాడుకోవాలి మన మెంటల్ హెల్త్ గురించి ఒక కల్చర్ ఆఫ్ డైలాగ్ క్రియేట్ చేయాలి అవేర్నెస్ క్రియేట్ చేయాలి. మనం దాని గురించి సప్రెస్ చేసుకొని ఇది ఏం లేదు అని డినాయల్ లో బతుకుతే మేజర్ గా వచ్చే ప్రాబ్లం ఏందంటే పేషెంట్ హిమసెల్ఫ్ ఈస్ ఇన్ డినయల్ నాకేం లేదు ఇది ఇదేదఏమన్నా అంటే నన్ను పిచ్చ అనుకుంటారు ఏమనా ప్రాబ్లం అనుకుంటారేమో సో ఇట్స్ నాట్ అబౌట్ ద కల్చర్ ఆఫ్ డైలాగ్ క్రియేట్ చేయాలి దీని గురించి అందరూ మాట్లాడుకోవాలి. నేను అందుకే ఇందాక ఎగ్జాంపుల్ చెప్పాను షారుక్ ఖాన్ దీవి పదుకు నెక్లెన్ మాక్స్వల్ నమ అసోక నైమి అసోకా వీళ్ళందరూ ఎందుకు చెప్పారు వీళ్ళందరూ పబ్లిక్ గా ఓకల్ గా దాని గురించి చెప్పారు అండ్ దే క్రియేటడ్ ఏ కల్చర్ ఆఫ్ డైలాగ్ సో యస్ ఐ సెడ్ బిఫోర్ మనం దాన్ని ఎక్స్ప్రెస్ చేసుకోవాలి బికాజ్ కేరింగ్ ఫర్ మైండ్ ఇస్ కేరింగ్ ఫర్ లైఫ్ ఇట్సెల్ఫ్ థాంక్యూ